Annemarie Verstappen

Zwemster, een van de snelste vrouwen ter wereld; wereldkampioene 200 m in Equador in 1982 en zilver op de 100 m vrije slag; won de bronzen medailles 100 en 200 m Olympische Spelen in Los Angeles in 1984; werd vice wereldkampioene 200 m vrij slag, werd in 1983 de snelste vrouw 50 m vrije slag, behaalde in 1987 de overwinning op 50 m vrije slag in 25,6 bij Brabantse sprintkampioenschappen in Oss. Zij werd in 1982 uitgeroepen tot sportvrouw van het jaar. In de jaren waarin zij de zwemsport beoefent, heeft Verstappen meer dan honderd bekers, medailles en andere prijzen gewonnen.

251

Encyclopedie van Noord-Brabant 4 (1986) 251

'Daar stond ik dan met mijn dunne Kruisstraatse armpjes'

In een klap zet ze Kruisstraat op de wereldkaart. Wie heeft immers tot 1982 ooit van het tot de gemeente Rosmalen behorende gehucht gehoord? In Guayaquil (Ecuador) wordt de 16-jarige Annemarie Verstappen zomaar wereldkampioen op de 200 meter vrije slag. Het eerste Nederlandse wereldkampioenschap op de mondiale zwemtitelstrijd ooit. Zo'n twintig jaar later pas zorgt Inge de Bruijn voor opvolging. Vol verwachting reist Verstappen twee jaar na Ecuador af naar Los Angeles. Met drie medailles keert ze terug van de Olympische Spelen. Een oogst waar je mee thuis kunt komen, maar ook een enigszins teleurstellende oogst. De verwachtingen zijn hoog gespannen, wellicht te hoog.

59

Geboren (3 oktober 1965) en getogen is ze in Kruisstraat. In 1989 trouwt ze met Piet Janssen. Aanvankelijk wonen ze in Heesch, sinds 1995 in Oss. Ze krijgen vijf kinderen, waarvan er één jong overlijdt, De kinderen zijn sportief; de meiden zwemmen, de oudste zoon voetbalt en de jongste honkbalt.
"We staan helemaal achter de sportieve ambities van onze kinderen. Dat kan ook niet anders met ons verleden. Mijn man voetbalde in het eerste van TOP en ik zwom dus. De kinderen doen het ook heel aardig. Via TOP en NEC speelt onze oudste nu bij de A1 van Feyenoord. Ik kreeg op een gegeven moment een telefoontje van Stanley Brard. De Rotterdamse club wilde mijn zoon en inmiddels zit hij daar in een gastgezin." De jongste dochter heeft haar eerste Nederlandse zwemtitel al op zak. Een nieuwe wereldkampioene binnen de familie?
In de tijd waarin Annemarie furore maakt is de (sport)wereld nog heel anders dan

60

zo'n dertig jaar later. Vanuit de Kruisstraat pendelt ze naar het oude Kwekkelstijn of het zwembadje van Mariaoord. Daar krijgt ze haar eerste lessen en blijft ze hangen. "Waterpolo, kunstzwemmen, reddend zwemmen en wedstrijdzwemmen: ik heb het daar allemaal gedaan."
Op 12-jarige leeftijd zwemt ze al haar eerste limiet voor het NK bij de dames. Ze traint inmiddels samen met de heren en staat ook daar haar mannetje. "De overstap naar BZV in Den Bosch was logisch. Daar was het Brabantbad en de trainer kwam uit Rosmalen. Met zijn kinderen 's morgens in de auto en dan volle bak naar Den Bosch. Elke ochtend 1 1/4 uur trainen, snel naar huis en dan met de fiets naar de Sparrenburgmavo." Hoewel ze toch vrij kort na elkaar lid zijn van BZV kennen Annemarie en José Damen elkaar nauwelijks. "In iedere geval niet vanuit het zwembad; wel van de periode daarna."
Het gaat snel met de zwemcarrière van de Rosmalense. Zwemt ze in 1977 nog maar één limiet voor het NK; het jaar daarop zijn het er al tien en haalt Verstappen medailles. Via het Europees Jeugdkampioenschap (1980) en het echte EK (1981) mag ze naar het WK van 1982.
"Dat was zwemmen tegen die Oostduitse vrouwen; het waren net kerels. Daar stond ik dan naast met mijn dunne Kruisstraatse armpjes. Wij deden nauwelijks aan krachttraining en een dokter had je alleen nodig wanneer je klaagde over hoofdpijn. We weten nu wel waar het verschil tussen Oost en West vandaan kwam. Maar ik had toen voor geen goud willen ruilen met het Oostblok. Ik weet niet of zij toen gelukkig waren; nu is er in ieder geval niets meer van hen over." Het jaar 1982 blijkt achteraf hét succesjaar voor Annemarie Verstappen. Het goud op de 200 meter vrije slag wordt omlijst met zilver op de 100 meter en brons op de 4x100 meter estafette. Ruim voldoende om tot sportvrouw van het jaar gekozen te worden. Het jaar daarop wil Verstappen opnieuw schitteren, maar bij het EK in Rome gaat het mis. "Ik was ziek op het verkeerde moment. Niet fit genoeg en al voor het NK enorm afgevallen; ik woog minder dan 60 kilo en dat werd niet beter." Rome levert daardoor alleen medailles met de estafetteploeg op.
Dus zijn alle ogen en inspanningen gericht op het Olympisch jaar 1984. Ze stapt over van BZV Solar naar De Dommelbaarzen in Vught. "Bestuur en trainer van BZV konden niet meer door een deur. De trainer naar Vught en ik ging mee. Ja, en dan komen de Spelen eraan. Ik kan best relativeren, maar het was groots en geweldig. Super om het mee te kunnen maken. Gelukkig lag het complete zwemprogramma in de eerste week, zodat we de tweede week alles konden bekijken en daarvan genieten." Omdat ze op verschillende onderdelen uitkomt heeft Verstappen in de wedstrijdweek nauwelijks tijd om te genieten. In telegramstijl vat ze die week samen:

Dag 1:	100 Vrij; eerst de series en geplaatst voor de finale. Met het brons best tevreden.
Dag 2:	200 vrij, series en finale. In de finale had ik dezelfde baan als bij het WK en dacht dat het wel kon. De Amerikaanse zwemsters gooiden er echter een schepje bovenop, weer derde.

61

Dag 3:	estafette 4x100 Vrij: tweede achter de USA.
Dag 4:	rustdag.
Dag 5:	100 meter vlinder: vierde.
Dag 6:	4x100 meter wisselslag estafette. Dat moest de race worden, daar hadden we het hele jaar voor getraind. We gingen voor goud, maar werden in de series al gediskwaiiceerd. Dan baai je flink met zijn allen.

Ze weet na 1982 al zo ongeveer wat haar te wachten staat bij terugkomst in Nederland. De hal van Schiphol vol met enthousiaste fans. "En na de officiële plichtplegingen naar huis. Na mijn wereldtitel werd ik op het gemeentehuis gehuldigd en kreeg een rondrit door Rosmalen. Daarna een huldiging in het café van Kruisstraat. Nu hadden ze een grote tent neergezet op het voetbalterrein van RKKSV."
In 1985 (EK) en 1986 (WK) laat Verstappen haar gezicht nog wel zien bij de grote wedstrijden. Maar behoudens medailles met de estafetteploeg valt er weinig persoonlijke eer meer voor haar te behalen. "Ik ben toen eens gaan nadenken over wat ik verder met mijn leven wilde. Om 5.15 uur uit bed; veel kilometers maken en hard trainen. Was het dat allemaal wel waard? Bovendien was mijn vader toen ernstig ziek. Ik heb de knoop toen doorgehakt en ben gestopt. Wel afgetraind met waterpolo bij Die Heygrave in Vlijmen. Een leuk spelletje was dat; ik heb het twee jaar volgehouden." Nadat ze in 1987 stopt met topsport komt Verstappen in een ander leven terecht. Ze is 21 jaar en gaat voor het eerst stappen en loopt in augustus in Uden meteen Piet Janssen tegen het lijf. Een maand later overlijdt haar vader. Ze trouwt met Piet en verkast naar Heesch. "Tot ik voor het eerst zwanger werd heb ik een jaar bij HoutBrox in Uden gewerkt. Ik had daar ooit een sportwinkel geopend en dat kwam bij mijn sollicitatie goed van pas." In driejaar tijd krijgt het echtpaar Janssen in Heesch drie kinderen; de andere twee worden in Oss geboren.
In haar nieuwe woongemeente wordt ze op Koninginnedag 2009 onderscheiden als Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Ze doet veel vrijwilligerswerk en bij een van de klusjes loopt ze de kabinetschef tegen het lijf. "Voor de gein zei ik toen, dat ik nog zo'n koninklijke onderscheiding miste. Die kun je zelf niet aanvragen was het antwoord. Achter mijn rug om heeft mijn man toen de boel in werking gezet. Ik wist van niets, we waren eind april een weekje op vakantie in Nederland. Piet kwam toen met de mededeling dat we even terugmoesten naar Oss. Ik wou helemaal niet mee en dus moest hij het geheim vertellen. Geweldig zo'n onderscheiding, toch een brok erkenning. Niet alleen voor mijn zwemprestaties, maar ook voor het vrijwilligerswerk."
De sportwereld is Annemarie Verstappen op het eind van de vorige eeuw nog niet vergeten. Ook landelijk wordt ze dan nog gezien als een van onze nationale sporttoppers van de hele eeuw. In het boek 'De Top 500. De beste Nederlandse sporters van de eeuw' heeft ze een plaatsje verdiend. Ook Kees Akerboom, Manon Bollegraf, Karen van Lith, Arie Luijendijk, Gerrit Schulte, Eddy Stibbe en Sophie von Weiler geven een min of meer Bosch' tintje aan het standaardwerk.

62

Olympische sporen in s-Hertogenbosch (2012) 59-62

2012

Henk Mees en Piet Lauwen

Annemarie Verstappen : 'Daar stond ik dan met mijn dunne Kruisstraatse armpjes'
Olympische sporen in 's-Hertogenbosch (2012) 59-62

Annemarie Verstappen

Rosmalen 1966

Annemarie Verstappen

'Daar stond ik dan met mijn dunne Kruisstraatse armpjes'

Henk Mees en Piet Lauwen

Op deze pagina