afb. Atelier Andre Schreurs, ca 1930
Markt 19
De Ekster
Voorgevels nummers 19 en 17. Op nummer 19 de dierenzaak en handel in zaden van de Firma H. van Tielraden. Op het pand reclame voor P. Sluis ochtendvoer. Links de Kerkstraat.
Stadsarchief (0000610)
Bouwhistorie
'De Ekster' (1573) en 'Het wit Lam Gods (1656)
Markt 19 en Kerkstraat 1
|
Het pand, gelegen op de hoek van de Kerkstraat, was in het begin van de 16de eeuw samen met de beide buurpanden aan de Markt in bezit van de familie Pelgrom de Bye. In de cijnsboeken wordt het perceel belast over een breedte van 21 voet (= 6,04 m), wat even breed is als het huidige. Het ondiepe pand bezat een smaller achterhuis, dat mogelijk de huidige panden Kerkstraat 1 en 3 omvatte. | 375 |
|
In het cijnsboek van 1573 wordt Wouter Corneliss 'achter dexter' belast met de hertogcijns, waaruit valt af te leiden dat het achterhuis bij het hoofdpand behoorde. Oorspronkelijk zal het perceel zelfs hebben doorgelopen tot het terrein dat langs de stadsmuur lag. Aan de rechterzijde van het pand liep vanaf de Markt een gang waardoor het achtererf bereikbaar was. De gang zal niet openbaar geweest zijn aangezien er geen melding van wordt gemaakt in de cijnsboeken. Waarschijnlijk was het een inpandige gang aangezien de gemeenschappelijke zijmuur tussen beide huizen uit de 14de eeuw stamt. Op de begane grond en in de kelder stonden beide huizen met elkaar in verbinding. Volgens de haardentelling van 1553 waren er in het verhuurde pand twee schouwen aanwezig. De kelder was verbonden met die onder de achterhuizen. Onder de straat bevond zich een klein straatkeldertje, naast de kelderingang. Op het schilderij van het Schermersoproer staat het hoge hoekhuis afgebeeld met een stenen trapgevel. Ongeveer zestig jaar later, zo blijkt uit de tekening van J. van Beerstraten, heeft het een houten gevel met drie overkragingen en een hoge voorbouw. De gevels zijn op beide documenten zorgvuldig weergegeven, zodat we er vanuit mogen gaan dat zich hier een heel bijzondere situatie voordoet waarin een stenen gevel vervangen is door een houten exemplaar. In de twee helft van de 16de eeuw blijft het pand verhuurd. Tegen het eind van de eeuw is er een apotheek gevestigd. | 379 |
Literatuur
CB 1520 f 40; CB 1573 f 43v; HT 1553; M 224; vSvY III, 416-417.
A. van Drunen, Kelder
|
De voorkelder is volgestort. Nu één gevel met nummer 17. |
Kring Vrienden 's-Hertogenbosch
Mosmans
Markt
firma Verhoeven224. "Den Ekster" anno 1622. Zit in hout gesneden, op een eikentakje, boven de voordeur. Tusschen dit perceel en 't volgende liep in 1605 een straatje. | 31 |
Jan Mosmans, Alph.G.J. Mosmans, Oude namen van huizen en straten te Artikelen
| 2017 |
Wel problemen, geen PearletoestandenDe renovatie van het prominente pand op de hoek Markt-Kerkstraat in Den Bosch gaat maanden langer duren. Bij het verwijderen van de puien bleek plots een stalen constructie aanwezig, waardoor geen nieuwe pui kan worden geplaatst. Verwijdering van deze constructie zal de vloer van de bovenliggende verdiepingen echter verzwakken.
Bart Gotink | Brabants Dagblad donderdag 16 maart 2017 | Regio 3
|
|
| 2017 |
Hèhè, na rampjaar loopt het Siebelklokje eindelijk weer1 april, toen zou juwelier Siebel op de Bossche Markt opengaan. Maar de verbouwing lag máánden stil. Eindelijk is er weer bedrijvigheid in het pand.
Bart Gotink | Brabants Dagblad dinsdag 10 oktober 2017 | Regio 5
|
Adresboeken
Markt 19
Groote Markt A 71 (????)
| 1802 | van Tielraden bron |
| 1822 | Arnoldus Franc. Ant. Tielraden (koopman) bron |
Markt A 10 (????)
| 1865 | H.A.J. Kuijper (2e luitenant kwartiermeester) - L. Scheltus (1e luit. bij het 5e reg. infanterie) - H.A. van Tielraden (winkelier in zaden) - C.F. Wierdsma (gep. kapitein) |
| 1875 | G. van den Berge (adj. ijker der maten en gewichten) - G. Kennis (vleeschhouwer) - P.F.W. de Klopper (2e luitenant 2e regement hussaren) - L.F. van Otterloo (adjunckt chef van den staf, tevens waarnem. adjud. van den kommand. der 3e divisie inf.) - firm. wed. H.A. van Tielraden (winkelierst. in tuinz.) |
Markt A 10 (1880)
| 1881 | J. Sijtsma (controleur der directe belastingen te 's-Bosch, 2e afdeeling) - firma H.A. van Tielraden (winkelier in tuinzaden) |
| 1893 | A. van Tielraden |
| 1908 | jhr. C.J. Laman Trip (1e luit. Infant.) - jhr. S. Laman Trip (2e luit. Infant.) - wed. van Lieshout - F.A. Verhoeven (firma van Tielraden) bloemist |
Markt 19 (1909)
| 1910 | A.G. Everts (2e luit. der infant.) - wed. van Lieshout - H. van Nes (ontvanger der registratie) - F.A. Verhoeven (firma van Tielraden, bloemist) |
| 1928 | mej. J.G. Kobus - fa. H. van Tielraden - Th. Zwiep |
| 1943 | G. Geerts (onderwijzer) - Sluis en Groot's Kon. Zaadteelt en Zaadhandel |
Bossche Encyclopedie |