Zuid-Willemsvaart, 1825

De aanleg van de Zuid-Willemsvaart
Aanleg betekende vooral: meten, boren, proefheien, bodemonderzoek. Grond moest onteigend worden, piketpaaltjes geslagen, grond ontdaan van bebouwingen en akkers. Geen beplantingen meer, geen karren die te brede sporen trokken, geen vee meer laten drinken aan de nieuw gegraven vaart.
Veldwachters zagen hierop toe, want niet veel eigenaren maakten zich hier druk om. Die paaltjes werden dwars door het land, vaak kaarsrecht (want gemakkelijk voor het jagen van de boten met paarden), geslagen, waardoor eigenaren niet meer bij hun eigen land konden komen. Kunstwerken als veren en bruggen kwamen alleen waar de waterstaatsmensen die wilden hebben.
Het graven gebeurde via de indeling van percelen. Er waren er 16, elk weer verdeeld in secties van 500 meter. Dat betekende dat kilometers tracé in een keer gegraven konden worden. Per sectie waren ploegen bezig van 20 mannen en 12 kruiers onder leiding van een putbaas. Tussen de percelen werden dammen aangelegd. Het afgraven van een sectie begon in het midden, met een draineer of middensleuf. Het water werd door middel van pompen, die door paarden dag en nacht werden bediend, afgevoerd. Er was ook een kettingmolen, bediend door mensen. Verder: droog spitten, in manden doen en daarmee de oever ophogen. Indien de hoogte te hoog was, droegen vrouwen de manden omhoog.