afb. Daria Scagliola, 22 oktober 2013
k40. Drielobbige kraagsteen met mannenkop
materiaal: gips (afgietsel)
locatie: bouwloods
inventarisnummer: i-280
Glaudemans
Kooromgang en hoogkoor 1370-1400
Kraagstenen en baldakijnen aan de oostzijde
|
Naast de volgende straalkapel is wederom een drielobbige kraagsteen te vinden (k40). De onderzijde wordt gevormd door een buste met een mannenkop, die een merkwaardige muts of kappertje draagt. Van onder de muts komt kort krullend haar en deman heeft een lange krullende gaffelbaard. De kin en mond van de man verdwijnen achter de pijlerprofilering, waardoor het lijkt of de man in de pijler hapt. In de nek van de man ontspruiten dikke takken van wijnranken, die sterk krullend met veel bladwerk en fijn uitgewerkte druiventrossen het bovendeel van de kraagsteen vormen. Van het onderste deel van de kraagsteen is in de bouwloods een negentiende-eeuws gipsafgietsel bewaard. De schouders van de man onder de kraagsteen lijken te zijn bijgewerkt en ook de wijze waarop de man nu in de pijler hapt wijst erop | 154 |
|
dat de kraagsteen is hergebruikt, of in elk geval in eerste instantie niet voor deze plek bestemd was. Boven de kraagsteen is opnieuw een baldakijn uit de bouwtijd bewaard, waarnaast twee kleinere kraagstenen zijn geplaatst. De linker ervan (k40a) heeft fijn krullend koolbladwerk dat voortkomt uit een schotel waar aan de onderzijde een zittende leeuw is afgebeeld. Een gipsafgietsel van deze leeuw is | 155 |
|
bewaard in de bouwloods.14 De rechter kraagsteen (k40b) heeft grotere koolbladeren, die ontspruiten uit een knop waaronder een mannetje is uitgebeeld dat een banderol in de handen heeft, waarop hij iets aanwijst. De kraagsteen is als gipsafgietsel ook in de bouwloods opgeslagen.15 Het mannetje heeft breed uitstaand krullend haar en heeft een pose en vormgeving die heel vergelijkbaar is met die van de sluitstenen in de kooromgang en straalkapellen. | 156 |
| Noten | |
| 14. | Bouwloods gipsdepot, i-584. |
| 15. | Bouwloods gipsdepot, i-283. |
Ronald Glaudemans, De Sint-Jan te 's-Hertogenbosch : Bouwgeschiedenis en bouwsculptuur 1250-1550 (2017) 154
Literatuur en bronnenpublicaties
Harry Boekwijt, Ronald Glaudemans en Wim Hagemans, De Sint-Janskathedraal van 's-Hertogenbosch (2010) 49
Ronald Glaudemans, De Sint-Jan te 's-Hertogenbosch : Bouwgeschiedenis en bouwsculptuur 1250-1550 (2017) 19, 155
C. Peeters, De Sint Janskathedraal te 's-Hertogenbosch (1985) 286
n: vermelding in een voetnoot
/kooromgang (k040).jpg "Drielobbige kraagsteen met mannenkop (1)")
Bossche Encyclopedie |