De hooiwagen
Jheronimus Bosch
Bosch Project
The Haywain
techniek: Oil on Oak
The closed triptych features a wayfarer. Battered and bruised, this figure makes his way through life, surrounded by tragedy, crime, and idle entertainment. Will he manage to stay on the straight and narrow path? When opened, the triptych reveals a world of greed and desire. In the center is a large haywain, from which everyone seems to want to grab a part. The angel atop the haywain understands that earthly abundance is not the highest goal: He is the only one focusing on Christ, who gazes despondently down upon the souls for whom he gave his life. In the left-hand wing, we see Adam and Eve’s Fall, which released greed into the world. In the right-hand wing, hell is being set up to receive the column of people walking toward it from the central panel. Bosch’s message is clear: Focus on Christ and try not to be seduced by greed, as that path irrevocably leads to damnation. |  |
boschproject.org
Het Noordbrabants Museum
De hooiwagen
vervaardiger: Jeroen Bosch
Op het gesloten drieluik is De landloper geschilderd, de levenspelgrim: de mens die steeds weer moet kiezen tussen goed en kwaad. Wanneer de triptiek open is, is er op het linkerpaneel de verdrijving uit het paradijs te zien. Het hooi op de hooiwagen staat voor geld en vergankelijkheid. Hebzucht beheerst het menselijk bestaan. Hiervoor kiezen leidt onvermijdelijk tot de hel. |
Het Noordbrabants Museum (2016) nr. 13
Artikelen
| 2001 |
Hans DevisscherJheronimus Bosch : De HooiwagenKunst & Antiek Journaal (2001) 18-21 |
|
| 2001 |
Eric de BruijnDe vergeten beeldentaal 27-66, 91-120 |
|
| 2005 |
KunstklassiekersDe mooiste meesterwerken van BoschHet Laatste Nieuws (2015) 162-165 |
|
| 2015 |
RedactieHet Hooiwagen-drieluikKunstschrift 6 (2015) 14-15 |
|
| 2016 |
Stefan FischerJheronimus Bosch : Het complete werkTaschen (2016) 258-260 |
|
| 2016 |
Matthijs Ilsink en Jos KoldeweijJheronimus Bosch : Visioenen van een genieHet Noordbrabants Museum / Mercator (2016) 28-33 |
Literatuur en bronnenpublicaties
Dino Buzatti (inleiding), Kunstklasiekers : Bosch (2005) 162-165
Edward Cohen, De grote meesters : Jeroen Bosch (1975) 44-47 (nrs. 12-15)
Matthijs Ilsink, Jos Koldeweij, Ron Spronk, Luuk Hoogstede, Robert G. Erdmann, Rik Klein Gotink, Hanneke Nap and Daan Veldhuizen, Hieronymus Bosch, Painter and Draughtsman. Catalogue Raisonné, Brussels 2016, pp. 336-355.
Matthijs Ilsink en Jos Koldeweij, Jheronimus Bosch : Visioenen van een genie (2016) 28-33 (nr. 5).
Luuk Hoogstede, Ron Spronk, Robert G. Erdmann, Rik Klein Gotink, Matthijs Ilsink, Jos Koldeweij, Hanneke Nap and Daan Veldhuizen, Hieronymus Bosch, Painter and Draughtsman. Technical Studies, Brussels 2016, pp. 296-313.
Eric de Bruyn, De vergeten beeldentaal van Jheronimus Bosch. De Rotterdamse Marskramertondo en het Hooiwagendrieluik allegorisch verklaard vanuit middelnederlandse teksten, ’s-Hertogenbosch 2001.
Stefan Fischer, Hieronymus Bosch: Complete Works, Cologne 2013, pp. 188, 197-201, 258-260.
Carmen Garrido and Roger Van Schoute, Bosch at the Museo del Prado. Technical Study, Madrid 2001, pp. 123-157.
Fritz Koreny, Hieronymus Bosch: die Zeichnungen: Werkstatt und Nachfolge bis zum Ende des 16. Jahrhunderts: catalogue raisonne´, Turnhout 2012, pp. 28, 89, 95, 209, 211.
Carl Linfert, Hieronymus Bosch (1971) 16-17, 56-63.
Roger H. Marijnissen and P. Ruyffelaere, Hieronymus Bosch: the Complete Works, Antwerp 1987, pp. 52-59, 465.
Pilar Silva Maroto (ed.), Bosch. The 5th Centenary Exhibition, Madrid 2016, pp. 283-291 (Pilar Silva Maroto).
Ella Nash (vertaling), Hieronymus Bosch (2004) 34-40, 76-77.
Larry Silver, Hieronymus Bosch, New York/London 2006, pp. 260-273.
Paul Vandenbroeck, ‘The Spanish inventarios reales and Hieronymus Bosch’, in Jos Koldeweij, Bernard Vermet and Barbara van Kooij (eds.), Hieronymus Bosch. New Insights into His Life and Work, Rotterdam 2001, pp. 49–63.
n: vermelding in een voetnoot
Bossche Encyclopedie |