afb.

Hinthamer Poort (? - 1890)

Hinthamereinde

Dit is de buitenzijde van de Hinthamer- of Graafsepoort even voor de sloop omstreeks 1890. Deze poort die aan het begin van de Graafseweg stond, werd gebouwd in 1632 en in 1829 geheel vernieuwd. Bij de ontmanteling van de vestingwerken is zij afgebroken.
's-Hertogenbosch in oude ansichten deel 2
Benaming

Vermelding

  • 1505. Hynthamerpoirten. Inventaris der Archieven van de Stad 's-Hertogenbosch 1 (1866) 101
  • 1643. Hintemer Poort. Kaart 's Hertogenbos (ca 1634) Uit: Guicciardini, Belgicae, 1635
  • 1645. Hintemer Poort. Kaart Silva Ducis Gallis Bois le Duc German sHartogen Bos (ca 1645)
  • 1650. Hintemer Poort. Kaart 's-Hertogenbosch (ca 1650) Uit: Guicciardini, Belgicae, 1660
  • 1740. Hintemer Poort. Kaart Grondtekening der Stad 's-Hertogenbosch (ca 1740)
  • 1795. Hintemer Poort. Kaart Plan der Stad Forten en Situatie van 's-Hertogenbosch 1795
  • 1866. Hinthamer Poort. Kaart Gemeente 's-Hertogenbosch (No. 2 Stad) Provincie Noord Brabant (ca 1866)
Sasse van Ysselt

De Hinthamer- of Graafschepoort

De Hinthamer- of Graafschepoort. De eerste Hinthamerpoort werd gebouwd bij den laatsten uitleg der vesting den Bosch; zij was ook eene fraaie poort; voor haar stond buitenwaarts een blokhuis of rondeel, waarin ook een poort was; boven deze laatste poort werd in 1539 het vijf voeten hooge steenen beeld van den apostel St. Andreas geplaats. en daar naast aan de eene zijde het wapen van keizer Karel V en aan den anderen kant dat van de stad, terwijl toen binnen die poort gesteld werd het beeld van de Moeder Gods. Zie hier hoe dit vermeld staat in R. A. van Zuylen de Stadsrekeningen I blz. 557:
Item betaelt Fransse den beltsnyder van eenen beldt van St. Andries in steen gehouwen, lanck 5 voet, met zijnen tabernakel lanck 11 voet; noch twee wapenen in steen gehouwen, d'een Keysers wapene (met) den Ar(e)n(t). ende d'ander deser stat wapen, al staende buyten 't blockhuys voor de poerte aen de Hynthamerpoerte; noch een Marien beeldt, in steen gehouwen, staende bijnnen der poerte van den voirs. blockhuys, dairvan denselven toegevueght voer zynen arbeyt ende konste 24 car. guld.
Item Willem den maelder van dieselve beelden metten wapenen te stofferen bet. 12 Car. guld. 5 st.
Door deze poorten deed Aartshertog Albert van Oostenrijk 7 October 1603 zijnen intocht in de stad 2). Zij werden in 1632 vervangen door één poort, welke onder den wal gebouwd en in 1829 geheel vernieuwd werd; bij de ontmanteling der vesting den Bosch is ook deze gesloopt; zij was toen niet veel meer dan een tunnel.
32
Noten
1.In de verzameling kaarten van het Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in N.-Brabant bevindt zich het project van J. Marcus van Gerwen, Schout van Peelland, † 1645, om ter bevordering van den handel van Luik op den Bosch van af Maeseijck tot aan 's Bosch eene vaart te graven ongeveer ter plaatse, waar thans de Zuid-Willemsvaart loopt. Het plan voor dat kanaal te graven was dus al zeer oud!
2.Van Heurn Historie II blz. 267-269.
De voorname Huizen en Gebouwen van 's-Hertogenbosch I (1910) 32
Artikelen
1910

A.F.O. van Sasse van Ysselt

De Hinthamer- of Graafschepoort
De voorname Huizen en Gebouwen van 's-Hertogenbosch I (1910) 32 		 
1922

X. Smits

De Hinthamerpoort te 's-Hertogenbosch
Buiten 32 (1922) 380 		 
1979

Redactie

Tussen Leuvense Poort en Hinthamerpoort
Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch ('s-Hertogenbosch 1979) 		 
1996

Ronald van Genabeek, Eddie Nijhof

Stadspoorten Hinthamereinde
's-Hertogenbosch 1 (1996) 24-26
2006

Wim Hagemans

Resten vesting liggen nog onder 't gras
Brabants Dagblad, zaterdag 29 april 2006 		 
2009

Edddie Nijhof, Johan Treling

Het ravelijn bij de Hinthamerpoort
Bossche Bladen 4 (2009) 142-144 		 
Geschiedenis
1890 De drie voormalige stadspoorten worden afgebroken: de Sint Janspoort, de Vughterpoort en de Hinthamerpoort.
Bron: Kroniek van 's-Hertogenbosch 		 
Stadsrekeningen
1542 Kapittel 28.
Mandement des Keizers, waarbij bevolen wordt de huizen buiten de Vuchter- en Hinthamerpoorten af te breken met verbod om die erven op nieuw te betimmeren.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 608
 
1555 Kapittel 7.
Nieuwe brug aan de Hinthamerpoort.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 694
 
1566 Kapittel 30.
Verteering der klooster knechts, die met de klooster wagens de willige boomen op de Donk afgehouwen, tot versterking der stad aan de Hinthamerpoort bragten.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 791
 
1569 Kapittel 22.
De beelden voor St. Jans-, de Hinthamer- en St. Antonispoorten door de Sectarissen vernield, op last van Schepenen door den Beeldsnijder Cornelis Bloemerts hersteld en opnieuw gestoffeerd.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 826
 
1569 Kapittel 17.
De Koningin van Nijmegen komende, komt door de Hinthamerpoort binnen deze Stad.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 835
 
1578 Kapittel 16.
Sleutels en kettingen tot sluiting der hinthamerpoort en den paustoren.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 980
 
1579 Kapittel 18.
Eene commissie zoekt de geschikste plaats tot het leggen van eene brug over de rivier de Aa, voor de ingezetenen van den Dungen en anderen aan dien uithoek, om door de Hinthamerpoort in de Stad te kunnen komen, aangezien de St. Anthonispoort toegebolwerkt zou worden.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 999-1000
 
1584 Kapittel 16.
• Aan de Hinthamerpoort de brieven in doosjes gelegd en met een koord opgehaald en neder gelaten.
• De Predikheeren waken bij de schotbalken in de Hinthamerpoort.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1053, 1055
 
1586 Kapittel 16.
• Aanslag van den vijand op de Stad, aan de Hinthamerpoort.
• Nader bevel dat iedereen zijn zijdgeweer zou dragen en zich van kruid en lood voorzien.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1066
 
1597 Kapittel 15.
Mathijs Stooters onthalsd, daarna gekwartierd, de vier kwartieren ieder aan een halve galg bij de vier poorten gehangen en het hoofd op een pen gezet boven de Hinthamerpoort.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1115
 
1600 Kapittel 15.
Bevel, om aan de wegen buiten de Vuchter- of Hinthamerpoorten, de wallen en grachten langs de landerijen te slechten en tot afscheiding alleen tuinen of heiningen te plaatsen. Dat niemand van Stadswallen mag afgraven.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1131
 
1601 Kapittel 15.
• Wachters die des nachts de vuurkogels aan de Hinthamerpoort bewaakten.
• De gesneuvelden, onder de mijnen aan de Hinthamerpoort gebleven, begraven.
• De gesneuvelden op St. Jacobs kerkhof begraven.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1140, 1144
 
1606 Kapittel 18.
• Toelaag aan eene weduwe, wier zoon in het beleg onder den muur aan de Hinthamerpoort dood bleef.
• Andere toelagen voor het dood blijven hunner zonen onder dien muur.
R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1173
 
Literatuur en bronnenpublicaties

J.J.M. Franssen, De Bossche arbeider in zijn werk- en leefmilieu in de tweede helft van de negentiende eeuw XXXIII (1976) 32

C.J. Gudde, 's-Hertogenbosch geschiedenis van vesting en forten (1974) 22, 27, 42, 48, 52, 55, 57, 61, 62, 64, 90, 92, 93, 98, 104, 111, 138, 141, 144, 145, 198, 205, 206, 207, 208, 229

Henk Henkes, Van den Raethuys tot Stadhuis (2016) 174, 176, 177, 256

J.H. van Heurn, Beschrijving der Stad 's-Hertogenbosch (2022) 77, 78

J.A.M. Hoekx e.a., Vruchten van de goede en de slechte boom : Heyman Voicht van Oudheusden over de godsdiensttwisten in zijn stad 's-Hertogenbosch en in Breda (1577-1581) (2008) 158

L.P.L. Pirenne, 's-Hertogenbosch tussen Atrecht en Utrecht (1959) 219

Jan Sanders, Kroniek van Molius (2003) 121, 213, 219, 281

Aart Vos, 's-Hertogenbosch : De geschiedenis van een Brabantse stad 1629-1990 (1997) 44, 63, 64

n: vermelding in een voetnoot

Locatie

Google Maps
OpenStreetMap
Stad in kaart

Op deze pagina

Artikelen
Benaming
Geschiedenis
Literatuur
Sasse van Ysselt
Stadsrekeningen

Rijksdienst Cultureel Erfgoed

38.790
OF-04532
OF-04533

Zie ook

Tweede ommuring
URL om naar deze pagina te linken:

Bossche Encyclopedie |