Algemeen: Codenummer: G09   Bouwblok(ken): 5.2   Kadastrale sectie: H   Kadastraalnummer: 5432   Eigendom, beheer en onderhoud: Gemeente   Restauratie: 1989/1990   Inventarisatie: 1998   Status: Beschermd stadsgezicht   Waardering: 9.4

Technische omschrijving: Doorstroomprofiel: halfrond Doorstroombreedte: 6.25 m Doorstroomlengte: 4.00 m Hoogteligging straat/maaiveld + NAP: 6.30 m Frontmuurbreedte op de waterlijn: 10.00 m Frontmuurbreedte op straathoogte: 10.20 m Frontmuur rollaag: 1.5 steens Natuurstenen afdekplaten: ja   Muurankers: 6 st. Stalen leuning: 2 x 10.20 m

Oorspronkelijke functie

De brug gaf in het begin van de 14e eeuw toegang tot de aan de noordzijde van de Groote Stroom gelegen behuizing eigendom van ridder Willem van den Bosch (de Busco). In het midden van de 15e eeuw gaf de brug tevens toegang tot de woningen van de broeders van het klooster de Zusters van Orthen.

Huidige functie en gebruik

De huidige brug geeft vanuit de Hinthamerstraat toegang tot het aan de andere zijde van de Groote Stroom gelegen woongedeelte van de stad en tot de tussen de Boerenmouw en de St. Josefstraat gelegen parkeergarage.

Bepaling monumentwaarde

Vanuit het oogpunt van de stadsgeschiedenis heeft de brug met name vanwege de pittoreske samenhang met de omliggende bebouwing een belangrijke cultuurhistorische waarde.

Reeds vroeg in de stadsgeschiedenis moet op deze plaats een brug hebben gelegen over de Groote Stroom. Uitgaande van het gegeven dat de vermogende ridder Willem van de Bosch in het begin van de 14e eeuw eigendommen bezat aan de noordzijde van de Groote Stroom mag worden aangenomen dat vanaf het begin de brug heeft bestaan uit een stenen boogconstructie. De bouw van stenen bruggen door rijke poorters van de stad, nabij hun eigendommen, was immers reeds in de 13e eeuw een vrij normaal verschijnsel.
In een Bossche schepenakte uit 1573 wordt o.a. vermeld: "in een straet aldaer, als men gaat naer den Susteren van Orthen tegen Heylich Cruys over, naest de woninge des paters van den Susteren van Orthen".
In een akte uit het zelfde jaar wordt voorts vermeld: "dat huis werd als toen gezegd te staan roerlings bij de stenen brug, in voormeld straatje gelegen".
De Boerenmouw heeft kennelijk tot de reductie van de stad in 1629 geheten "het straetje tegenover het Heylich Cruys", aangezien in een schepenakte uit 1640 de huidige benaming wordt gebezigd. Tot 1629 heeft tegenover de Boerenmouw op het St.Janskerkhof een kruisbeeld gestaan. De benaming Boerenmouw heeft mogelijk betrekking op de naam van een aldaar gestaan huis tijdens de reductie.
In 1745 wordt de huidige stenen brug gebouwd. Gezien de te stellen eisen mag ervan worden uitgegaan dat de oorspronkelijke brug grote gelijkenis vertoonde, aangaande de doorvaarthoogte en de doorvaartbreedte, met de huidige brug. Overigens zal vanaf het begin, naar mag worden aangenomen, de oorspronkelijke brug diverse malen zijn vernieuwd of hersteld.