Bossche Jerusalemvaarders en tachtig weddenschappen (2)
Dr. G.C.M. van Dijck
8. Brakel, Willem van. Zoon van Nicolaas. Hij was de eerstbekende Bosschenaar die op grote schaal weddenschappen afsloot om naar Jerusalem te gaan en met een bewijs is teruggekomen. Het speelde zich af in de jaren 1464-1467, waarna hij in 1467 in het Heilige Land was. Hij is teruggekomen met bewijsstukken, zoals schepenen verklaarden op 5 januari 1468.107 We treffen hem niet aan onder de terminologie: ridder van Jerusalem.
Willem was de zoon van Claas van Brakel en van jonkvrouwe Kathelijn, dochter van Geerlinck Lucasz van Erp. Hij was van huis uit niet onbemiddeld en verwekte bij Aleid Jan Koecx een natuurlijke zoon Claas. Willem had nog een broer Dirk, die kloosterling en later abt werd in het Sint-Geertruikloosterte Leuven. Enige jaren was hij investitus van Helvoirt.108 Zijn zuster Eustacia was non in het deftige klooster van B inderen bij Helmond. Willem leefde nog in 1477.109
| a. | Op 26 september 1464 belooft Godefridus Dunnecop hem 6 gouden gulden.110 |
| b. | Op 26 september 1464 belooft Jan Willem Hals hem 6 gouden gulden.111 |
| c. | Op 12 januari 1465 belooft meester Henricus van Kessel hem 6 gouden gulden.112 |
| d. | Op 12 januari 1465 belooft Henricus die Bye hem 6 gouden gulden.113 |
| e. | Op 15 januari 1465 belooft Petrus van Hynen, leidekker, hem 17 gouden gulden. |
| f. | Op 15 januari 1465 belooft Symon Jans van Noddevelt hem 3 nobels.114 |
| g. | Op 30 januari 1465 belooft Nicolaas Ambrosius Jan van der Stegen hem 3 kronen, genaamd Leeuwen.115
|
| h. | Op 1 maart 1465 belooft Petrus Steenwech hem 6 Overlandse gulden.116 |
| 107. | GAH, R 1237, f 82v.
|
| 108. | GAH, R 1200, f 194, 1429-1430. R 1201, f 178v, 1430-1431. R 1226, f 469v, 1455-1456.
|
| | R 1230, f 211v, 1459-1460. R 1236, f 53v, 1466-1467.
|
| 109. | GAH, R 1211, f 43, 1440-1441. R 1218, f 255, 1447-1448. R 1247, f 260.
|
| 110. | GAH, R 1234, f 123v.
|
| 111. | GAH, R 1234, f 123v.
|
| 112. | GAH, R 1234, f 123v.
|
| 113. | GAH, R 1234, f 125v.
|
| 114. | GAH, R 1234, f 126v.
|
| 115. | GAH, R 1234, f 128v.
|
| 116. | GAH, R 1234, f 134v.
|
11. Broechoven, Everard van: Hij maakte de bedevaart naar het Heilige Land twee maal in de veertiende eeuw en overleed op 12 maart 1402. Everard was de zoon van Godevard van Stakenborch en van Amelberg van Bruheze alias van Brouchoven. Hij was, en dit alles volgens de betwijfelen bronnen – telg van een adellijke familie uit de Meierij en trouwde zelf met Margaretha van Uden. Het paar had vier kinderen:
| 1. | Godevaerd van Broechoven, gehuwd met achtereenvolgens Elisabeth die Bevere en Agatha van Heusden van der Sluyse. |
| 2. | Jan van Brouchoven. |
| 3. | Gielis van Brouchoven. |
| 4. | Margaretha van Brouchoven, gehuwd met Gerard van Vlierden. |
In de zeventiende eeuw was de grafzerk van Everard nog te Oirschot aanwijsbaar en leesbaar.139 Deze Everard is de oudstbekende Jerusalemvaarder van 's-Hertogenbosch, hoewel het niet zeker is of hij in of buiten de stad gegoed was en er woonde. In ieder geval was hij gegoed in de Meijerij.
12. Deventer, Henrick Prouninck van: Testeerde op 8 september 1511 en 9 november 1514. Hij was voor die datum in Jerusalem geweest, samen met zijn vrouw Catharina Nicolaes van der Staeke. Zij noemden zich in hun testament dan ook beiden ridder van Jerusalem. Henrick was de zoon van Herman en van een Petronella. Het huwelijk van Henrick en van Catharina bleef kinderloos. Hij stierf voor 1525.
Het echtpaar stichtte een oudemannenhuis. Tot nu toe wijst onderzoek uit dat Catharina een van de twee Bossche vrouwen is geweest, die de reis naar Jerusalem maakte. Het echtpaar had ook de Jerusalemreis gefinancierd van de Bossche dominicaan Jan Want (nummer 35). Juist die familie Prouninck van Deventer zou nog geen eeuw later overtuigd aanhanger van het protestantisme worden!140
13. Jan Dicbier: Heer van Megen en van Mierlo. In zijn testament van 11 maart 1458 geeft hij een legaat aan Herman mijn knecht die met my over dat mere tot Jherusalem gheweest is. Wellicht heeft de heer van Megen en Mierlo de reis gemaakt samen met de hoogschout Moll omstreeks 1448.141
14. Eeckhout, heer Antonis van den: Op 8 februari 1547 oude stijl (= 1548) kwamen gesont welvarende terug uit Jerusalem de priester Anhonis van den Eckhout en Goeyaert Strick, beiden van 's-Hertogenbosch. Aldus een eigentijdse kroniekschrijver, uitgegeven door Hermans in zijn verzameling van kronieken.142
Het kwam maar zelden voor dat inwoners van grote Vlaamse steden, zoals Antwerpen, Gent en Brugge, naar 's-Hertogenbosch verhuisden. Meestal was de stroom andersom en verhuisden Bosschenaren naar Antwerpen en andere meer dynamische steden. Een
| 139. | A. van Sasse van Ysselt, „De afkomst van het Bossche geslacht van Broeckhoven”, Taxandria, XXXVI (1929) 97-110.
|
| 140. | A. van Sasse van Ysselt, „De familie Proening van Deventer”, Taxandria, XVII (1910), 35-39.
|
| 141. | BHIC, Archief graafschap Megen 156.
|
| 142. | Albertus Cuperinus, „Die chronick vander vermaerder ende vromer stadt van Tsertogenbosch, in corte van Henricus die eerste, Hertoge van Brabant, tot Philippus van Oestenryck, Coninc van Engelant ende Hertoge van Brabant”, in: C.R. Hermans, Verzameling van kronyken betrekkelijk de stad en meijerij van 's Hertogenbosch ('s-Hertogenbosch, 1846) 126.
|
van Bossche immigranten was Petrus van den Eeckhout uit Gent. Zijn nakomelingen stierven er rond 1560 in de manlijke tak uit.
Heer Anthonius van den Eeckhout was in 1497 geboren143 als oudste zoon van Peter Gellouts van den Eeckhout uit Gent, maar woonachtig in 's-Hertogenbosch, en van Adriana dochter van Vastardus die Cotter van Rotterdam.144 Zijn ouders vestigden in 1518 op hem een lijfrente op de stad. Hij was toen 21 jaar oud en zal die lijfrente nodig hebben gehad voor zijn verdere priesterloopbaan.145 In 1522 werd hij ingeschreven als buitenlid van de Illustere Lieve Vrouwebroederschap en weer uitgeschreven na zijn dood in 1560-1561, zoals de jaarrekeningen van broederschap aangeven. Op 27 april 1550 verkreeg hij een prebende in de Sint-Janskerk.146 De pelgrimsreis naar Jerusalem maakte heer Anthonis toen hij tegen de vijftig liep. Toen hij stierf, was hij tegen de zestig jaar oud.
Anthonis' vader vestigde zich in 's-Hertogenbosch kort voor 1492, toen hij het poorterschap verkreeg.147 Hij trouwde drie
maal: eerst met genoemde Adriana, die hem de volgende kinderen gaf:148
| 1. | Heer Anthonius van den Eeckhout. |
| 2. | Thomas Anthonis van den Eeckhout. |
| 3. | Willem Anthonis van den Eeckhout. |
| 4. | Katharina Anthonis van den Eeckhout, getrouwd met Van Ravensteyn. |
Ten tweede male trouwde hij met Elisabeth, dochter van Roelof van Doerne.
Ook zij schonk hem enkele kinderen:149
| 5. | Jan Anthonis van den Eeckhout. Hij trouwde met Catharina Jan Joosten, die hertrouwde met Laureyns van den Berge.150
Zij hadden als kinderen:151
| A. | Heer Peter van den Eeckhout, priester. In 1567-1568 werd hij buitenlid van de Illustere Lieve Vrouwebroederschap. Zijn erven verkochten in oktober 1590 een huis aan de Papenhuls.152 Heer Peter moet als priester werkzaam zijn geweest te 's-Hertogenbosch, maar in welke functies is niet bekend. In 1567-1568 werd hij buitenlid van de Illustere Lieve-Vrouwebroederschap. |
| B. | Marijken Jans van den Eeckhout, getrouwd met Willem Marcelis. |
| C. | Lyntjen Jans van den Eeckhout, getrouwd met Jasper Jan Aelbrechts van Maren. Hun dochter Elisabeth trouwde Henrick Gerards van Paderborn, terwijl zij nog twee zusjes had, met name Cathalijn en Marijken. |
| D. | Elisabeth Jans van den Eeckhout, getrouwd met Adriaen Pauwels Jans des Ketelers. Hun huwelijksvoorwaarden dateren van 2 mei 1582.153 |
|
| 6. | Pauwels Anthonis van den Eeckhout. |
| 7. | Mr. Jacob van den Eeckhout, advocaat te Antwerpen en in 1564 kinderloos gestorven. |
| 143. | GAH, OSA, Pensioenboek, f 153, anno 1518.
|
| 144. | GAH, R 1290, f 66, 22 januari 1518. R 1293, f 93v, 30 januari 1520. Zijn vader werd ook wel Die Vlemynck genoemd. naar zijn afkomst uit Gent: R 1315, f 324, 1 december 1531. Hij werd priester en kanunnik te 's-Hertogenbosch en overleed in 1561: OSA 1412, 1560-1561.
|
| 145. | GAH, OSA, Pensioenboek, f 153, 1518.
|
| 146. | ARAB, Rekenkamer 20789.
|
| 147. | ARAB, Rekenkamer 13004.
|
| 148. | GAH, R 1290, f 66, 2 januari 1518. R 1293, f 93v, 30 januari 1520. R 1307, f 178, 27 april 1527.
|
| 149. | GAH, R 1304, f 45, 15 december 1525. R 1307, f 178, 27 april 1527. R 1321, f 207, ca. 1535. R 1322, f 221v, 31 juli 1535.
|
| 150. | GAH, R 1846, f 122, 24 januari 1565.
|
| 151. | GAH, R 1384, f 456v, 9 september 1564. R 1846, f 122, 24 januari 1565. R 1396, f 11, 27 november 1571. R 1455, f 132, 9 juni 1610.
|
| 152. | GAH, OSA 1441,8 oktober 1590.
|
| 153. | GAH, R 1949, f 141, 2 mei 1582.
|
| 8. | Anna Anthonis van den Eeckhout, getrouwd met Jan Gerrits. |
| 9. | Heylwich of Marijken Anthonis van den Eeckhout, getrouwd met Gerard Jacobs die Moelenmeester. Hij werd ook wel genoemd mr. Gerard Jacobs Pictor (= schilder). Zie hieronder de extra uitweiding. |
Anthonis' derde vrouw was Anthonia Peter Jans van Ravensteyn. In 1549 voerden de kinderen uit zijn tweede huwelijk een proces met hun oom en tante Marijke Roelofs van Doerne, getrouwd met Peter Hoefnagel.154
Latere (Van) Eekhouts, in de zeventiende eeuw, vindt men met wapen vermeld bij Smits.155 Zij behoren tot een andere familie.
We moeten nog de aandacht vestigen op de hierboven genoemde mr. Gerard Pictor. Hij fungeerde namelijk vele jaren als stadsschilder'. Hij was de zoon van Jacob Gerards. Uit zijn huwelijk met Heylken of Maryken van den Eeckhout – die overigens in 1550 lid werd van de Illustere Lieve-Vrouwebroederschap – waren er de volgende kinderen, die op 29 november 1574 de erfdeling aangingen:156
| 1. | Peterken Gerit Jacobs, getrouwd met Wouter Heymans die Cremer. Zij hadden drie zonen: Jan, Peter en David. |
| 2. | Jan Gerrits, geboren in 1538, was schilder in het buitenland (1563), meester geworden op 20 oktober 1571 en deken van het Lucasgilde in juni 1576. |
| 3. | Johanna Geraert Jacobs. |
| 4. | Elisabeth Geryt Jacops, getrouwd met Isaec Jan Aelberts. |
Uit zijn tweede huwelijk, met Cornelia N., werden geboren:
| 5. | Otto Gerrit Jacobs. |
| 6. | Johanna Gerrit Jacobs, getrouwd met Jacob Lamberts. |
| 7. | Elisabeth Gerrit Jacobs. |
| 8. | Aleydt Gerrit Jacobs. |
Aanvankelijk woonde mr. Gerard in de Ridderstraat (1553).157 Zijn weduwe blijkt later aan het Hinthamereinde te wonen.158 We weten vrij veel over de artistieke werkzaamheden en functies van mr. Gerard. Hij werd lid van het Lucasgilde en vanaf 1556 erkend leermeester. Een van zijn leerlingen was Jan Gielis van Vilvoirden en (in 1572) Reiner Hendrik Jan Rouwen.159 Zelf bekleedde Gerard de aanzienlijke functie van deken van het kunstenaarsgilde in 1556, 1557, 1562, 1563, 1568, 1569, 1574.160 Regelmatig werkte hij als stadsschilder': in 1541-1542 ontwierp hij een serpentijn, dat te Mechelen gegoten moest worden.161 We moeten hier denken aan een decoratief uitgewerkt kanon.162
Voor het bezoek van prins Willem van Oranje aan de stad in 1548-1549 verfraaide hij de stadhuisgevel.163 Een afbeelding van de stad in olieverf maakte hij ten behoeve van de stadsloterij in 1562-1563.164 Was dat schilderij maar bewaard gebleven! In 1553-1564 is sprake (voor de stadsloterij) van beschilderde stadswapens. Toen Philips II stierf, werd diens uitvaartdienst gedeco-
| 154. | GAH, R 413, 21 september 1545.
|
| 155. | C.F.X. Smits, De grafzerken in de kathedrale Sint Janskerk van 's-Hertogenbosch ('s-Hertogenbosch, 1912) 138.
|
| 156. | GAH, R 1923, f 505v, 29 november 1574. Zie verder N 2660, f 66, 2 september 1599. R 1384, f 456v, 9 september 1564. R 1396. f 11, 27 november 1571. R 1411, f 705, 30 augustus 1571. R 1412, f 358, 26 februari 1577. R 1922, 5 september 1563. R 1392, f 202, 5 september 1564.
|
| 157. | GAH, OSA 1404.
|
| 158. | A.F.O. van Sasse van Ysselt, De voorname huizen en gebouwen van 's-Hertogenbosch, alsmede hunne eigenaars en bewoners in vroegere eeuwen. Aanteekeningen uit de Bossche schepenprotocollen, loopende van 1500-1810 (3 dln.; 's-Hertogenbosch, [1911-1914]) 111, 82.
|
| 159. | De auteur bedoelt Reynier Roggen (Leo Adriaenssen, „Een onbekende Bossche schilder”, De Brabantse Leeuw, LIV (2005) 171-172) - Leo Adriaenssen.
|
| 160. | GAH, Ambachtsgilden A 321, f 1, 2v, 6, 29v, 30v, 32v, 34, 34v, 35v, 80v. A 324, f 2.
|
| 161. | GAH, OSA 1393.
|
| 162. | Een serpentijn of slang was een als veldgeschut gebruikt kanon, dat tot 2500 kilo kon wegen en navenant de lengte kogels schoot van 3 tot 12 kilo. Het patroon of ontwerp dat de Bossche stadsschilder maakte betrof alleen de ornamenten, friezen en dolfijnen (handvaten). - Leo Adriaenssen.
|
| 163. | GAH, OSA 1400.
|
| 164. | G.C.M. van Dijck, De Bossche Loterij (Sermoyer, 2002) 14.
|
| g. | Op 11 oktober 1462 beloofde Aelbertus Godschalcx 11 gouden kronen. Jan was toen al vertrokken.182 |
18. Kilsdonck, Willem Henricx van: Hij was getrouwd met Geertruid, dochter van Michiel Michielsz en van Lysbeth Mathijs Tymmermans.183 Of hij inderdaad in Jerusalem is geweest is niet duidelijk, maar wel dat hij nog vele jaren na 1470 leefde. Van enkele Bosschenaren kreeg hij de volgende toezeggingen:
| a. | Op 18 december 1469 beloofde Aelbertus Everards van Arkel hem 16 Rijnsgulden.184 |
| b. | Op 9 januari 1470 beloofden Christianus Becker en Rutger van Boesichem hem 360 postulaatsgulden.185 |
| c. | Op 18 januari 1470 beloofde mr. Arnoldus Arnoldusz. Hacken hem 24 Wilhelmusschilden.186 |
| d. | Op 14 maart 1470 beloofde Goyard Dirks die Lu hem 26 Rijnsgulden. Willem was toen waarschijnlijk al vertrokken.187 |
| e. | Op 27 maart 1470 beloofde Pauwel Woltherusz Pauwels hem 7 Rijnsgulden.188 |
Aanvulling:189 er waren twee naamgenoten, van wie de eerste in 1459-1460 en de jongste in 1485 of 1486 poorter werd in 's-Hertogenbosch.190 Als echtgenoten worden Beatrix Rutgher Jan Peters en Geertruijt Michiel Michiels gezien zonder dat duidelijk is wie bij wie hoorde. Een van de Willems was een zoon van Hanrick van Kilsdonck Marceliss en Luytgart Wouter Donckers te Veghel. Hij kocht te 's-Hertogenbosch een huis, erf, hof en achterhuis aan het Vughtereind tussen de twee poorten, achter strekkende aan de stroom, dat hij in 1491 voor 119 petersgulden en 27 £ paaiments verkocht aan Wouter Jans Houbraken.191
19. Janssen, Maria: Deze Bossche vrouw, die woonde achter het huis De Esel, kreeg van de stad op 8 februari 1628 zes gulden voer den aelmis, omdat zij geweest hebbende tot Jerusalem.192
20. Knoyen, Joost Peters: Vermeld als Jerusalemridder in 1555-1556, tevens vanaf 1541 gezworene van de Illustere Lieve-Vrouwebroederschap.193 Cuperinus vermeldt hem in zijn kroniek:194 op 5 mei 1544 is hij samen met zijn vrouw Lysken Willems die Raet naar Jerusalem vertrokken.
Zijn vrouw Lysken was de dochter van Willem Henricx die Raet, koopman en tevens poorter van Antwerpen, en van Gertrudis, dochter van Dirk van den Hovel. Zij had twee broers: Dirk en Albert die Raet.
21. Loo, Henric van der: Deze priester uit Oisterwijk was gezworene gezworene van de Illustere Lieve Vrouwebroederschap. Hij stierf in 1500 onderweg naar Jerusalem of op de terugreis. Hij was in 1485-1486 lid van de Broederschap geworden als 'aartsdiaken'.195" Zijn wapen luidt: twee gekruiste stokken (sabels?) vergezeld van vier driebladerige bloemen.196
| 182. | R 1233, f 193v.
|
| 183. | GAH, R 1251, f 306v, 1481-1482.
|
| 184. | GAH, R 1239, f 123v.
|
| 185. | GAH, R 1239, f 194.
|
| 186. | GAH, R 1239, f 204.
|
| 187. | GAH, R 1239, f 240v.
|
| 188. | GAH, R 1239, f 249v.
|
| 189. | Door Leo Adriaenssen.
|
| 190. | ARAB, Rekenkamer 13005, rekening Kerstmis 1459 - Sint 1460. Idem 13006, rekening Kerstmis 1485 - Sint Jan 1486.
|
| 191. | GAH, R 1260, f 27v, 7 februari 1491. Vgl. R 1261, f 256, 14 mei 1492. R 1267, f 410, 20 juli 1499.
|
| 192. | GAH, OSA 1480.
|
| 193. | Archief Illustere Lieve Vrouwebroederschap inv. 49. In inv. 57, het wapenboek, ontbreekt zijn naam. Zie ook GAH, R 1349, f 421v, 9 juli 1548: miles Hierosolomytanus.
|
| 194. | Cuperinus, „Die chronick”, 124.
|
| 195. | Archief Illustere Lieve Vrouwe-broederschap 49, f 33.
|
| 196. | Archief Illustere Lieve Vrouwe-broederschap 57. f 71.
|
22. Loon, Hubertus van: Zoon van Henrick Jansz van Loon alias van den Molengrave. Hij is een broer van een voorvader van de latere adellijke Van Loons, waarvan nog één mannelijke nakomeling in hoge ouderdom leeft. Zijn vrouw was Johanna, dochter van Israel van de Wyel en van de goudsmedendochter Aleit Mathijs van Culemborch. Hij wordt vermeld als Jerusalemridder bij zijn overlijden op 8 of 31 oktober 1558 en was tevens gezworene van de Broederschap en schepen en raad van de stad.197
Johanna van de Wyel had een oom Otto Jansz van de Wyel, die in 1559 stierf te Kalkar, en een tante Sophie van de Wyel, die getrouwd was met Jan van Zutphen. Hubertus van Loon had een zuster Anna (gehuwd met Mathias Zegers) en een broer Jan.198
Kinderen:
| 1. | Mariken Huyberts van Loon, gehuwd met Hans Derkennes, zoon van de architect-loodsmeester Jan en van Maryke Aernt Kemp.199 |
| 2. | Francois Huyberts van Loon. |
NB: De zestiende-eeuwse familie Van Loon zal binnenkort worden gepubliceerd.
23. Macheren, Gerardus Hendriks van: Op 7 mei 1549 genoemd miles sancte terre.200
24. Meerlaer, Dirk van: Slechts twee toezeggingen zijn te vinden:
| a. | Op 24 juli 1489 beloofde Jacob Hendriks van Beek hem 3 gouden nobels.201 |
| b. | Op 4 augustus 1489 beloofde Gerard Thomas Weylarts van Helmont hem 10 Vlaamse groten. Het is niet zeker of Dirk inderdaad op reis is gegaan. Na 1489 komt hij nog enkele malen in de stad voor.202 |
25. Moll, Iewaan die: Iewaan was hoogschout van 's-Hertogenbosch en wilde in 1448 naar Jerusalem. Hij was getrouwd met Liesbeth, dochter van Henrick Becker. Zijn schoonvader was een vermogend man. Liesbeth was eerder getrouwd geweest met Goossen van Berckel. Na haar dood hertrouwde Iewaan met Jut Pieck.203 Of Iewaan in Jerusalem geweest is, is niet bekend. Wel weten we dat hij nog vele jaren leefde en pas tegen 1470 overleed. Zijn dochter Joosken trouwde met jonkheer Wessel van Boetselaer, heer van Asperen, Langerak en Doernen.204 Hij was merkwaardigerwijs geen gezworene van de Illustere Lieve Vrouwebroederschap, ondanks zijn hoge maatschappelijke positie. Op 19 september 1447 beloofden Goossen Heym, Andries die Lu, Goyaard Boest, Jan Kepken, Arnt Lambrechts van Gheel, Arnt Stamelart van Uden, Peter van Best, mr. Gerit van Vladeracken (doctor in loy), Goyart van Erp, Jan Loenman, Henrick Stewich, Arnt Gijsberts Monicx en Willem die Yoede ieder per persoon in een enkele akte 10 Overlandse Rijnsgulden in verband met de voorgenomen bedevaart.205
| 197. | Archief Illustere Lieve Vrouwebroederschap 49. anno 1558. Idem 57, f 90v', met het wapen: drie molenijzers. Zie ook: Taxandria, IX (1902), 250, plus het zegel (2 en 1 molenijzers). Zie ook: Schuttelaars, Heren van de raad, 470.
|
| 198. | GAH, R 1376, f 241, 22 maart 1559. R 1374, f 368v, 17 juni 1558. R 1373, f 179, 13 januari 1556. Zie verder: R 1335, f 443v, 5 april 1542. R 1362, f 301, 28 juni 1553. R 1378,
|
| | f 216, 2 augustus 1560. R 1436, f 584v, 10 november 1598. R 1923, f 189, 22 juni 1558: Hubertus is voogd van moederszijde over de kinderen van Goyaard van Spoerdonck en van Anneke Elias de Cock; grootouders De Cock zijn gegoed te Zaltbommel.
|
| 199. | G.C.M. van Dijck, 'Hediart en Derkennes', De Brabantse Leeuw, XLVI (1997) 100, 101.
|
| 200. | 200|GAH, R 1352, f 24v.
|
| 201. | GAH, R 1258, f 389.
|
| 202. | GAH, R 1258, f 392. Zie verder fiches Smulders van het Bosch-protocol in het stadsarchief.
|
| 203. | GAH, R 1225, f 359, 1454-1455. R 1240, f 111v, 1470-1471. R 1244, f 261, 1475-1476.
|
| 204. | GAH, R 1252, f 21, 1482-1483.
|
| 205. | GAH, R 1217, 19 september 1447.
|
26. Myddegael, Wouter Goyards van de: Zoon van Goyard, schepen, en van Lysbeth Henrick Boyens of Beyens in den Beer. Vermeld als Jerusalemvaarder in 1532206, toen hij op 4 februari te Bergen op Zoom verklaarde in verband met zijn reis voorlopig geen zaken te zullen doen voor zijn moeder. Hij volgde het voorbeeld van zijn oom van moederszijde, Goessen in den Beer, om naar Jerusalem te gaan. Hij was getrouwd met Anna Peter Mauriss. Tevens was hij gezworene van de Broederschap vanaf 23 april 1536. Overleden is hij in 1556.207 Zijn portret is bewaard gebleven, waarop hetzelfde wapen is afgebeeld. Uit dit portret bl ijkt tevens dat hij in Rome is geweest.208
Zijn vrouw leefde nog bijna 30 jaar als weduwe; haar twee kinderen verdeelden de erfenis op 3 juli 1585.209 Zij waren:210
| 1. | Jan Wouters van de Middegael. |
| 2. | Hadewych of Heylwich Wouters van de Middegael, overleden in 1547-1548.211 Zij trouwde met achtereenvolgens Gerard Jans van Strijp en Wouter Eyckemans. |
| 3. | Ghysbertken Wouters van den Middengael, gehuwd met Lambrecht van den Heesacker. Vermoedelijk stierf zij voor haar moeder en liet zij geen kinderen achter.212 |
Het moge duidelijk zijn dat de vermelding dat Wouter priester was, zoals Juten vermeldt, een verkeerde interpretatie is. Het woord `priester' zal moeten luiden `poerter'.
In de loterij van 1521 hadden zijn ouders ingeschreven met voor ieder kind tien loten. Het betrof: Wouter, Henrick, Joost, Frans, Goyart, Lysbeth, Gertruyt, Fyken en Henneken.
| 206. | G. Juten, 'Een Bossche poorter naar het heilig land', Taxandria, XLIII (1936), 66.
|
| 207. | Archief Illustere Lieve Vrouwebroederschap 49, anno 1556 en 1557, f 90 met familiewapen: een geblokt Andreaskruis met onder in het midden een naar rechts gaande leeuw.
|
| 208. | Schuttelaars, Heren van de raad, 471. Het portret is me vriendelijke meegedeeld door de heer Schuttelaars.
|
| 209. | GAH, R 1849, f 539.
|
| 210. | Voogd over de kinderen van Wouter was (zijn broer?) Henrick van Myddegael (GAH, R 1923, f 199-200, 21 oktober 1558).
|
| 211. | GAH, OSA 1399.
|
| 212. | GAH, R 1923, f 199-200, 21 oktober 1558. Zie ook: GAH, R 1847, f 263, 14 maart 1566.
|
Afkortingen
| ARAB | Algemeen Rijksarchief Brussel |
| BHIC | Brabants Historisch Informatiecentrum |
| GAH | Gemeentearchief 's-Hertogenbosch |
| OSA | Oud-stadsarchief |
De Brabantse Leeuw LVI (2007) 41-49
