Oreliostraat
Aawijk Noord
Genoemd naar Jozef Marie Theodor Orelio, geboren in onze stad op 10 april 1854, overleden 25 maart 1926 in Den Haag. Operazanger, bariton. In 1888 gehuwd met Amelie Jongers (toneelnaam A. van Zandt). Hij trad op in o.a. Frankfurt, Berlijn, Budapest en Londen. Hij zong o.a. Carmen, Faust, Hamlet, Wilhelm Tell, Paljas, Tosca en Louise. Hij bezat het Ridderkruis in de Orde van Oranje-Nassau. Zijn gedenkschriften zijn in het Stadsarchief. In de volksmond wordt een buitenhuis aan de Gestelseweg te Vught Villa Orelio genoemd. De oorspronkelijke naam was Villa Amelie (naar zijn vrouw) en thans heet het Villa Leeuwenhof, een neogotische villa, architect Aerden. Een bronzen borstbeeld staat in de Stadsschouwburg te Amsterdam (J.v.d.Eynde).
Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch
Benaming
Jaar
Naam
Bron
1959
Oreliostraat
RB 23-06-1959. Bijlage 1959 no 105.
Naamgeving
Namen en aanduidingen - vaststelling van straatnamen
Besluit 23 juni 1959
Vast te stellen de hierna vermelde namen van straten, waarvan de ligging is aangeduid op de bij dit besluit behorende kaarten:
|
Gemeente 's-HertogenboschStraat en naam
Oreliostraat
door Henny Molhuysen|
Op 10 april 1854 werd in 's-Hertogenbosch bij de Grote Hekel geboren: Joseph Marie Theodor Orelio. Zijn vader was een huisschilder die noch lezen noch schrijven kon en gedurende meer dan de helft van het jaar werkloos was. Hij zou voor zijn kinderen trachten goed onderwijs te krijgen, om datgene te bereiken wat hem nooit was gelukt. In 1875 overleed hij, krankzinnig geworden gedurende de laatste jaren van zijn leven. De moeder van Jos Orelio verdiende gedurende de tijd dat haar man werkloos was de kost voor het gezin. Op 93-jarige leeftijd zou zij in 1914 overlijden. Jos Orelio was een in zichzelf gekeerde jongen, die men vaak aantrof van anderen afgezonderd, bijvoorbeeld starend in het water bij de Pettelaarse brug. Door deze zucht naar afzondering kwam hij in contact met het mystieke van de katholieke kerk en haar kerkzang. Hij luisterde vaak naar de Bossche kerkkoren en reeds als jongen van zes jaar mocht hij in de kerk het Ave Maria zingen. Weliswaar was hij te klein om over de balustrade te kijken, maar er werd een bankje neergezet waarop het knulletje kon staan.
Het wekelijkse concert in de tuin van de sociëteit Casino had Orelio als vaste klant, een illegale klant weliswaar.
Op 16-jarige leeftijd slaagde Orelio voor het toelatingsexamen tot de Kweekschool voor Onderwijzers (Rijksnormaalschool geheten). Dit hield o.a. in dat hij een studiebeurs van 300 gulden per jaar kreeg, een welkome aanvulling op het gezinsinkomen. Directeur van de Kweekschool was F. Trosée, die een sterke invloed op de muzikale vorming van Orelio heeft gehad. In september 1871 begon hij er zijn opleiding, vier jaar later slaagde Orelio als hulponderwijzer en kreeg een betrekking in Dordrecht.
Vanaf die tijd ging het opwaarts met de muzikale carrière. Orelio kreeg zangles en begon liederenavonden in het gehele land te geven. Hij werd beroemd en hem werd zelfs een baan als leraar aan het conservatorium te Luik aangeboden, hetgeen hij weigerde. Orelio vierde grote triomfen als bariton; hij was zelfs een heldenbariton. Vooral maakte hij grote naam als operazanger. Door zijn enorme repertoire en muzikaliteit maakte hij ook in het buitenland furore. Financieel ging het hem bijzonder goed.
Aan een grote tournee in Nederlands-Indië, die ruim een jaar duurde, hield hij een fortuin over. Hij bouwde een buitenverblijf in Vught, door hem "Huize Amélie" genoemd, (naar zijn vrouw), maar door de Vughtse volksmond "Villa Orelio" genoemd.
Gedurende de laatste jaren van zijn leven sukkelde Jos Orelio met zijn gezondheid: zijn stem ging achteruit en hij werd blind. Op 72-jarigen leeftijd, in 1926, overleed hij in Den Haag. In 1956, toen de Bossche gemeenteraad naar "verdienstelijke Bosschenaren" enige straatnamen noemde, kreeg ook Orelio een straat als een eerbetoon aan deze beroemde zanger.
|
Brabants Dagblad donderdag 17 oktober 1985
Artikelen
| 1985 |
Henny MolhuysenStraat en naam : OreliostraatBrabants Dagblad donderdag 17 oktober 1985 (foto) |
Postcodes
5213 XM 1..21 5213 XM 2..26
.jpg "Joseph Marie Theodor (Jos) Orelio")
Bossche Encyclopedie |