Begunstiger van kloosteroorden en kerken

door Ed Hupkens

De Nemiusstraat is genoemd naar Gaspard Nemius, geboren 's-Hertogenbosch omstreeks 1587 en overleden Cambrai (Kamerijk, Noord-Frankrijk) 1667. Hij was priester, hoogleraar Oudgrieks en godgeleerdheid te Douai, bisschop van Antwerpen (gewijd op 22 juli 1635) en aartsbisschop van Kamerijk (1 december 1651).

Als Antwerpense bisschop was Nemius tevens abt van het cisterciënzerklooster Sint-Bernard. Hij verzette zich furieus tegen de vervolging en onderdrukking van katholieke gelovigen in zijn bisdom tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Bij conflicten tussen bisschoppen en kloosterorden was hij een veelgevraagde bemiddelaar. Na het beëindigen van de oorlogshandelingen bij de Vrede van Munster (1648) bevorderde hij met extra kracht het herstel en de bouw van kloosters en kerken. Nemius staat bekend als begunstiger en weldoener van kloosterorden. In Noord-Brabant begunstigde hij onder andere de kartuizers van Vught, de brigittijnen van Coudewater en de norbertinessen van Oosterhout. Hij ligt begraven in het koor van de kathedraal van Kamerijk. Er zijn auteurs die beweren dat Nemius zijn naam Van den Bosch of Dubois, veranderde in Nemius. Het verhaal over de naamswijziging klopt waarschijnlijk niet, want zijn vader heette al in 1578 te 's-Hertogenbosch Dirk Nemius. Diens zusters Maria en Emerentia Nemius komen als meter onder deze naam voor in de doopboeken van de Sint-Jan, 1610 en 1612. En in het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek komen naast Gaspard nog vier personen onder de naam Nemius voor.
Aan de Nemiusstraat 4 bevindt zich het klooster van 'De zusters van Liefde van Schijndel', bouwjaar 1928-29. Het is een ontwerp van de architect Hendrik Willem Valk, met stijlelementen van de Amsterdamse School. Het convent maakte tevens deel uit van een scholencomplex uit 1924 aan de Geldersedam 31-33 van architect W. van Aalst. Aan de zuidzijde van het klooster (Nemiusstraat 2) was het ook aan een bejaardenpension verbonden, dat in 1935 door architect J. de Graaf ontwerpen werd. Het klooster bestaat uit een langgerekte, geknikte vleugel, aan de hofzijde is een vierzijdig gesloten uitbouw voor de kapel op de eerste verdieping. Boven de kapel bevindt zich een dakruiter. Onder het kloostergebouw bevindt zich een gangenstelsel met tal van kelderruimtes. Het klooster is april 2004 opgeheven. In 2010 is het pensionaat verbouwd tot wooneenheden voor jongeren (project Kamers met Kansen), architectenbureau Baudoin Van Alphen. Men werkt nu in het hoofdgebouw om een jeugdstadshotel met 15 kamers te realiseren.

Stadsblad woensdag 14 maart 2012

Nemiusstraat

Caspar Nemius of Dubois wordt in 1587 te 's-Hertogenbosch geboren. Hij is hoogleraar in de godgeleerdheid te Douay en bisschop van Antwerpen.

107

Frans Peters, 'Straatnamen op de Muntel' in: De Muntel II (2004) 107

2007

J.M.M. van der Vaart

Woningbouwcomplex. Architect H.W. Valk, 1921-1922.
Bron: Hendrik Willem Valk 1886-1973 (2007) 70

Nemiusstraat 2

Gemeentelijk monument

Nemiusstraat 2 (1921)

1943	wed. W.A. Canters-Le Blanc - wed. H.G. Chapel-van Rooij - J.M.L. Kunze (leerares Duitsch) - T. Sijbesma - T. van Wouden
1948	Gesticht van de Zoete Moeder (klooster, scholen en pension Zusters van Schijndel) - J.P.M. Nollen

Nemiusstraat 4

Rijksmonument

Klooster, school en bejaardenpension. Architecten H.W. Valk, 1927; F. Vervest, 1927; van Aalst (schoolgebouw), 1927.
Bron: Hendrik Willem Valk 1886-1973, blz 104-105

Nemiusstraat 4 (1921)

1943	A.F.A. Cools (P.J.) - M.L. van Engelen
1965	Congregatie Zusters van Liefde van Jezus en Maria Moeder van Goede Bijstand

Nemiusstraat 7

Nemiusstraat 7 (1921)

1923	Augustinus van Bedaf (sergeant wielrijders)
1928	A. van Bedaf
1943	J.P. Hermans (monteur P.T.T.) - L.F.H.M. Wijnhoven (hulp-monteur)

Nemiusstraat 5

Nemiusstraat 5 (1921)

1928	S.C. Westerweel
1943	W.G.J. Bolman (Ambt. 2e kl. dir. bel. inv. en acc.)

Nemiusstraat 3

Nemiusstraat 3 (1921)

1928	F.J.C. de Laat
1943	wed. A. de Laat-Vos

Nemiusstraat 1

Nemiusstraat 1 (1921)

1928	wed. M.P. Kappen
1943	G. van Engelen (pianostemmer)

  5212 RG  1..11
  5212 RG  2.. 4

Nemiusstraat

De Muntel

Begunstiger van kloosteroorden en kerken

Nemiusstraat

J.M.M. van der Vaart

Op deze pagina