afb.
Emmaplein 2a-z : Drukkerij C.N. Teulings
architect: J. Stuyt
bouwjaar:
Achter de voorgevel
Krantenkantoor
door Henny Molhuysen|
Er staan nogal wat kantoorpanden te huur in 's-Hertogenbosch. Ook op het pand dat vandaag behandeld wordt staat een dergelijk bord. Vandaag in deze rubriek: achter de voorgevel van: Emmaplein 2. Op de plaats waar nu het kantoor Emmaplein 2 staat, vond omstreeks 1868 de eerste bebouwing plaats. Daar werd in dat jaar het eerste Bossche station gebouwd. Het was een houten gebouw, terwijl de spoorlijn op een dijk was aangelegd. Het geheel lag een eind buiten de vestingstad; bebouwing dichter bij de stadsmuren was niet toegestaan. Bovendien was het van hout gebouwd, zodat het in oorlogstijd snel afgebroken kon worden. Op het eind van de 19e eeuw werd de wijk Het Zand gerealiseerd en kwam er een nieuw station. In 1896 verloor het eerste station gedeeltelijk zijn funktie: gedurende de volgende twintig jaar zou het een tramstation zijn. Het was gelegen aan een plein, dat in 1897 de naam Emmaplein kreeg. In 1917 werd het station afgebroken. Tot 1917 drukte Frans Teulings zijn krant, Het Noordbrabants Dagblad - Het Huisgezin, in een achter zijn huis in de Hinthamerstraat gelegen drukkerij. Teulings had zitting in het kerkbestuur van de Sint-Jacob, dat in de jaren 1900-1905 een nieuwe kerk liet bouwen door de architect Jos Cuypers, die geassocieerd was met Jan Stuyt. Op die wijze had Teulings Stuyt leren kennen. Jan Stuyt (1868-1934) werd door Teulings gevraagd een nieuw kantoor te ontwerpen aan het Emmaplein te behoeve van de N.V. C.N. Teulings Koninklijke Drukkerijen. Achter het kantoorpand kwamen de hallen waarin op grote persen de kranten werden gedrukt. Vanaf 1914 werd de énige Bossche Krant gedrukt. Een krant, die vanaf 1959 Brabants Dagblad heet. In 1968 werd trots bekend gemaakt dat het Brabants Dagblad een oplage van 75.000 had behaald. In hetzelfde jaar nam men het 'Nieuwsblad van Heusden' over; krantenfusies komen niet alleen in 1995 voor! In 1971 vierden de medewerkers uitbundig dat er in 's-Hertogenbosch reeds twee eeuwen kranten gedrukt werden. Maar twee jaar later was dat afgelopen: er kwam een centrale drukkerij in Best en de reusachtige rotatiepersen verdwenen, de hallen werden gesloopt. In 1977 werd het kantoorgebouw verkocht en kwamen er sloopplannen. Hiertegen werd fel geprotesteerd en de sloopplannen verdwenen in de la. Beter nog: het door Stuyt ontworpen gebouw kwam op de Monumentenlijst. In die periode zat de redactie en de administratie van het Brabants Dagblad nog steeds in het pand. In 1980 verhuisde men naar de overzijde van het Emmaplein. Daar zorgt men nog steeds voor deze krant, die inmiddels een oplage heeft van 164.000 exemplaren. Het monumentale pand aan het Emmaplein kreeg nieuwe huurders. Ondermeer de Sociale Dienst en de HEAO. Maar omdat inmiddels de Hogeschool 's-Hertogenbosch nieuwbouw aan de Sportlaan heeft betrokken is de HEAO daarheen onlangs verhuisd. Het bijna tachtig jaar oude pand wacht nu op nieuwe gebruikers. |
Brabants Dagblad donderdag 10 augustus 1995
Archief
C.N. Teulings Koninklijke Drukkerijen te ’s-Hertogenbosch, 1829-1988NL-HtSA Archiefnummer 0499
Inventaris ()
Afdeling Erfgoed 's-Hertogenbosch (AEH)
|
|
Losse stukken en kleine collecties, 1533–1994NL-HtSA Archiefnummer 1021
Afdeling Erfgoed 's-Hertogenbosch (AEH)
|
|
Artikelen
| ? |
RedactieNaaml. venn. C.N. Teulings' drukkerijen. Eenige afbeeldingen van het bedrijf te 'sHertogenboschs.n. (s.l. 191?) |
|
| 1976 |
RedactieProtesten tegen sloop monumentaal pand. Kantoren op plaats Brabants Dagblad?Brabants Dagblad zaterdag 13 november 1976 (foto, maquette) |
|
| 1977 |
RedactieHoofdgebouw wordt niet gesloopt. Wilma koopt complex Brabants DagbladBrabants Dagblad zaterdag 30 juli 1977 (foto) |
|
| 1993 |
Wim HagemansUitgeverij Teulings, voor de katholieke zaakBrabants Dagblad zaterdag 30 januari 1993 | Weekuit 35 |
|
| 1995 |
Henny MolhuysenAchter de voorgevel : KrantenkantoorBrabants Dagblad donderdag 10 augustus 1995 (foto) |
|
| 2004 |
Ronald Glaudemans en Gabri van TussenbroekDe Moerasdraak gerestaureerd : Bossche vestingwerken: onderzoek, behoud en restauratieBrabants Heem 2 (2004) 57-67 |
|
| 2007 |
H. van WerkhovenC.N. Teulings, Bossche drukkerij en uitgeverijHertogpost 11 (2007) 9-14 |
Boeken
| 1994 |
Wil Janssen e.a.Door de jaren heen 1844-1994Janssen Offset | Heesch 1994 |
Adresboeken
Emmaplein 2
Emmaplein O 158f (????)
| 1908 | J. Goris (chef v. dienst tramwegmaatschappij Meijerij) |
Emmaplein 2 (1909)
| 1910 | F.M. v.d. Sommen (stationschef tram) |
| 1928 | L.C. Malmberg - Redactie dagblad het Huisgezin - C.N. Teulings (Kon. Drukkerijen) |
| 1943 | L.C.G. Malmberg N.V. (uitgever) - N.V. Alg. Uitgeversmij. van Bladen en Tijdschriften (uitgever) - Noord-Brab. Courant N.V. - Teulings' Uitgeversmij. N.V. (uitgever) - C.N. Teulings (Koninkl. Drukkerijen) |
Afbeeldingen
-
-
-
1894
-
-
.jpg "body=[<b>Beschrijving:</b> Coenrardus Jacobus Josephus Maria Teulings (1885-1968)]")
-
1918
.jpg "body=[<b>Beschrijving:</b> Voor- en zijaanzicht drukkerij C.N.Teulings. Links de Peellandstraat met op de achtergrond het rangeeremplacement van het station.<br><b>Fotograaf:</b> Onbekend<br><b>Datering:</b> 1918<br><b>Nummer:</b> 0050236<br><b>Bron:</b> Afdeling Erfgoed 's-Hertogenbosch (AEH)]")
-
1933
Literatuur en bronnenpublicaties
H.F.J.M. van den Eerenbeemt, Geschiedenis van Noord-Brabant (1996-1997) II. 367; III. 317, 320
H.F.J.M. van den Eerenbeemt en L.P.L. Pirenne, 's-Hertogenbosch op de drempel van een nieuwe tijd (1960) 66
J.J.M. Franssen, De Bossche arbeider in zijn werk- en leefmilieu in de tweede helft van de negentiende eeuw XXXIII (1976) 52, 88, 192, 210, 221
F.J. van Gaal, Socialisme en zelfstandige arbeidersbeweging in 's-Hertogenbosch 1886-1923 (1989) 41
Huber van Werkhoven, 'C.N. Teulings, Bossche drukkerij en uitgeverij' in: Hertogpost 2015 (2015) 91-96
n: vermelding in een voetnoot
Bossche Encyclopedie |