afb. M. Bimmel en A.G. Oldenmenger

Bokhoven, Graaf Engelbertstraat 4

bouwjaar: 1826
verbouwingen: XXc
huidige functie: woning
oorspronkelijke functie: armenhuizen

Bossche monumenten

Van oorsprong drie armenhuizen

door Ed Hupkens

Het vrijstaande pand aan de Graaf Engelbertstraat 4 in Bokhoven is oorspronkelijk een rij van drie armenhuizen geweest, bouwjaar 1826. Bij de renovatie vanaf 1962 zijn de afzonderlijke huizen - ook wel Armenhuis of Proefhuis genoemd - samengetrokken tot één woning.

Op de plek van de woning aan de Graaf Engelbertstraat 4 in Bokhoven heeft oorspronkelijk een rij van drie armenwoningen gestaan. Foto: Josephine Peren.
Het pand heeft een rechthoekige grondslag en is met de lange zijde aan de straat gelegen. Het omvat een begane grond en een zolderniveau onder een met oranje en oud-Hollandse dakpannen gedekt zadeldak. Sinds oktober 2003 staat de woning geregistreerd als gemeentelijk monument. Bij de samentrekking van de armenhuizen zijn de drie deuren en drie vensters in de straatgevel vervangen door vier nieuwe vensters. Deze zijn voorzien van zesruits schuiframen, zesruits bovenlichten en buitenraamluiken. Elk van de vier vensters heeft een keramische onderdorpel. De voorgevel met acht gevelankers wordt aan de bovenzijde afgesloten met een zinken bakgoot. De voorgevel van de aanbouw heeft van oorsprong een deur gekend onder een halfsteens rollaag. Deze gevelopening is later dichtgezet. De daklijn is voorzien van een gordinganker.
De linkerzijgevel is een topgevel. De top ervan verdwijnt achter houten regelwerk en is gevat in een sierlijke windvaan. In de linkerzijgevel bevindt zich de moderne voordeur onder een houten overkapping. De rechterzijgevel gaat op begane grondniveau nagenoeg geheel schuil achter de aanbouw. De tuit is voorzien van hardstenen dekplaten. Net boven de aansluiting van het lessenaardak is een kleine halfsteens rollaag, mogelijk van een dichtgezet hooiluik, zichtbaar. In de rechterzijgevel zijn drie ankers van de kap waar te nemen. De rechterzijgevel van de aanbouw is vanaf de openbare weg niet zichtbaar.
De achtergevel is van oorsprong blind geweest. Tijdens de verbouwing in de jaren zestig van de vorige eeuw, is in het midden van deze gevel een breed raam aangebracht. Aan weerszijden van dit raam bevindt zich een venster. Links een venster met dubbele zesruits draairamen. Rechts een venster met vierruits schuivend onderraam en vast vierruits bovenlicht. Beide vensters hebben buitenluiken. Het dakschild is voorzien van een dakkapel onder lessenaardak met aan weerszijden een modern dakraam. De houten dakkapel heeft drie draaiende vierruits ramen. Het dak is voorzien van een mastgoot. Het muurwerk aan de achtergevel van de aanbouw is geheel modern. Het schone metselwerk heeft een moderne deur en een vierruits venster. In het muurwerk is een gordinganker waar te nemen.
Het pand heeft monumentale waarde vanwege de gevels, de bouwmassa en de situering. De oorspronkelijke functie als armenwoningen draagt bij aan de sociaal-historische waarde.
10
Stadsblad woensdag 8 mei 2019 | 10
Gemeentelijk monument

Graaf Engelbertstraat 4

Beschrijving

Algemeen:
Het negentiende-eeuwse vrijstaande pand aan de noordzijde van de Graaf Engelbertstraat heeft een rechthoekige grondslag en is met de lange zijde aan de straat gelegen. Het pand omvat een begane grond en zolderniveau onder een met oranje en gesmoorde, oud Hollandse dakpannen gedekt zadeldak. Tegen de rechtergevel bevindt zich een iets smallere aanbouw onder een met pannen gedekt lessenaardak. De witgeschilderde gevels zijn in kruisverband gemetseld.
Naar verluidt betreft het hier van oorsprong een rijtje van drie armenhuizen in het centrum van Bokhoven. In de jaren zestig van de twintigste eeuw is er rigoureus verbouwd waarbij de afzonderlijke woningen zijn samengetrokken tot één woning.

Voorgevel:
Bij de samentrekking van de woningen zijn de drie deuren en drie vensters in de straatgevel vervangen door vier nieuwe vensters. Met enige moeite zijn bouwsporen te onderscheiden die de oorspronkelijke plaatsen van de gevelopeningen aanduiden. De moderne vensters zijn voorzien van zesruits schuiframen en zesruits bovenlichten. De buitenraamluiken zijn gelijktijdig aangebracht. Elk van de vier vensters is voorzien van een keramische onderdorpel. De voorgevel, waarin een achttal gevelankers zichtbaar is, wordt aan de bovenzijde afgesloten met een zinken bakgoot.
De voorgevel van de aanbouw is van oorsprong voorzien geweest van een deur onder een halfsteens rollaag. Deze gevelopening is later dichtgezet. De daklijn is voorzien van vlechtingen en een gordinganker.

Linkerzijgevel:
De top van deze tuitgevel verdwijnt achter houten regelwerk, gevat in een sierlijke windvaan. In deze gevel bevindt zich de moderne voordeur onder een houten overkapping.

Rechterzijgevel:
De rechterzijgevel gaat op begane grond niveau nagenoeg geheel schuil achter de aanbouw. De daklijn van de tuitgevel is voorzien van vlechtingen. De schouderstukken zijn enigszins uitgemetseld. Tuit en schouderstukken zijn voorzien van hardstenen dekplaten. Net boven de aansluiting van het lessenaardak is een kleine halfsteens rollaag, mogelijk van een dichtgezet hooiluik, zichtbaar. In de gevel is een drietal ankers van de kap waar te nemen.
De rechterzijgevel van de aanbouw is vanaf de openbare weg niet zichtbaar.

1
Achtergevel:
Naar verluidt is de achtergevel van oorsprong blind geweest. Tijdens de verbouwing in de jaren zestig is in het midden een breed raam aangebracht. Aan weerszijden van dit raam bevindt zich een venster. Links een venster met dubbele zesruits draairamen, rechts een venster met vierruits schuivend onderraam en vast vierruits bovenlicht. Beide vensters zijn voorzien van buitenluiken. Het dakschild is voorzien van een dakkapel onder lessenaardak met aan weerszijden een modern dakraam. De houten dakkapel heeft een drietal draaiende vierruits ramen. Het dak is voorzien van een mastgoot.
Het muurwerk van de aanbouw is geheel modern. Het schone metselwerk heeft een moderne deur en een vierruits venster. In het muurwerk is een gordinganker waar te nemen.

Interieur:
Het interieur behoorde niet tot deze verkenning.

Redengevende omschrijving

Het pand heeft monumentale waarde vanwege de gevels, de bouwmassa en de situering. De oorspronkelijke functie als armenwoningen draagt bij aan de sociaalhistorische waarde van het pand.
2
Gemeente 's-Hertogenbosch
Adresboeken
Graaf Engelbertstraat 4

Nummeraanduiding

Nummer:4
Postcode:5221 BV
BAG-ID:0796200000358714
Perceel:HTG00-R-106

Monument

Soort:Gemeentelijk monument
Nummer:SOM0052

Locatie

Google Maps
OpenStreetMap
Stad in kaart

Op deze pagina

Adresboeken
Bossche monumenten
Gemeentelijk monument
URL om naar deze pagina te linken:

Bossche Encyclopedie |