afb. 2008

Engelen

Algemeen

Engelen is van oorsprong een langgerekt dorp met een kade parallel aan de Dieze. Het dorp behoorde vanaf de middeleeuwen tot in het begin van de negentiende eeuw bij Holland. Een groot deel van de beroepsbevolking verdiende het brood met de rivier. Van de oude middeleeuwse kerk rest nog het koor, dat in gebruik is als hervormde kerk. Vlakbij ligt het voormalige raadhuis van de gemeente, die in 1922 werd uitgebreid met Bokhoven. In de negentiende eeuw kreeg het dorp meer aanzien door de komst van een pensionaat voor meisjes uit de gegoede stand. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog raakte het dorp, dat in de frontlinie lag, behoorlijk beschadigd.
De eerste uitbreidingen van Engelen vonden plaats aan het einde van de jaren veertig in de omgeving van de Schoolstraat / Hoogveldweg. De firma Heineken die zich op het nabijgelegen industrieterrein De Rietvelden vestigde, liet in Engelen woningen bouwen voor het personeel. Verdere uitbreidingen volgden in de jaren vijftig aan de Engeler Schans en de Vlacie. Voor de ophoging van de moerassige ondergrond werd zand afgegraven waardoor de vijver aan de Vlacie ontstond. In de jaren zeventig, na samenvoeging met 's-Hertogenbosch, kwamen er meer luxe, vrijstaande woningen in het plan Hoogveld I. In de jaren tachtig volgde het plan Hoenderland.
De bebouwing van het dorp werd voorlopig afgesloten in de jaren negentig met Hoogveld II. Met de opvallende kastelenwijk Haverleij (ca 1000 woningen!) werd ook de aan het dorp grenzende polder aan het begin van de eenentwintigste eeuw volgebouwd.
Stadsarchief 's-Hertogenbosch
Alink

Slaapzand

Eric Alink | Brabants Dagblad woensdag 25 februari 2015
Archief
Encyclopedie van Noord-Brabant

Engelen

bron: Witkamp's Aardr. Wb., 1890; P.G. Bins: Toeristengids 1965; Anton van Oirschot: Spoken en kastelen in Nederland.

379
Encyclopedie van Noord-Brabant 1 (1985) 379-380
Open Monumentendag
52
Magazine Open Monumentendag (2010) 52
Raadsbesluiten
2005

Afbeelding dorpswapens

Het college besluit de afbeeldingen van de dorpswapens een plaats te geven in het Bestuurscentrum of het Stadhuis. Het college heeft van de dorpswapens van Rosmalen, Empel en Meerwijk, Engelen en Bokhoven door de heer Anton Schupp uit 's-Hertogenbosch een schilderij (gouache) laten maken. Hij heeft zich gebaseerd op de destijds bij Koninklijk Besluit vastgestelde wapens van de voormalige gemeenten.
Voor Rosmalen heeft hij zich gebaseerd op de tekening die ten grondslag lag aan het raadsbesluit tot het vaststellen van dorpswapens.
B&W Besluitenlijst 14 juni 2005
 
Afbeeldingen
  • Onbekend
Literatuur en bronnenpublicaties

E. van Autenboer, De kaarten van de schuttersgilden van het Hertogdom Brabant (1300-1800) XCVI (1994) 389

B. Blondé, De sociale structuren en economische dynamiek van 's-Hertogenbosch 1500-1550 LXXIV (1987) 5

C.J. Gudde, 's-Hertogenbosch geschiedenis van vesting en forten (1974) 13, 45, 57, 60, 61, 68, 80, 81, 84, 85, 99, 100, 101, 102, 130, 131, 135, 145, 146, 148, 149, 150, 152, 154, 155, 157, 170, 171, 172, 180, 181, 193, 196, 197, 209, 217

Henk Henkes, Van den Raethuys tot Stadhuis (2016) 42, 57, 65, 66, 108, 153, 167, 169, 179, 185, 188, 189, 215, 219, 220

J.A.M. Hoekx e.a., Vruchten van de goede en de slechte boom : Heyman Voicht van Oudheusden over de godsdiensttwisten in zijn stad 's-Hertogenbosch en in Breda (1577-1581) (2008) 56, 145, 159, 221

F.L. Jansen, Kledinghandel in transitie LXXXVIII (1991) 254

A.M. Lauret, Per imperatief mandaat X (1967) 17, 19, 29

Charles de Mooij, Eindelyk uit d'Onderdrukking (1988) 9, 28, 63

Alph. G.J. Mosmans, 'Symon van Couderborch' in: Taxandria (1923) 1-12

Noordbrabants Historisch Jaarboek 33 (2016) 48, 224

Jan van Oudheusden, Geschiedenis van Brabant van het hertogdom tot heden (2004) 387, 391

F.H.M. Ouwerling, 'Engelen verlaten' in: Taxandria (1922) 288

L.P.L. Pirenne, 's-Hertogenbosch tussen Atrecht en Utrecht (1959) 123, 223, 259

M.H.M. Spierings, Het Schepenprotocol van 's-Hertogenbosch 1367-1400 LIX (1984) tabel 2

G.M. van der Velden, De kosterij van Bokhoven 1369-1969 XXXVI (1976) 1, 5, 19, 24, 43, 60, 107, 108, 144, 146, 147, 148, 149, 152, 153, 155, 156, 158

G.M. van der Velden, Het patronaatsrecht over Bokhoven XLIII (1978) 15, 16, 19, 26, 75, 84, 87, 137, 141, 160, 173, 175

Aart Vos, 's-Hertogenbosch : De geschiedenis van een Brabantse stad 1629-1990 (1997) 12, 23, 33, 68, 116, 177, 249, 295-298, 308, 317, 349, 376

H.J. Zomerdijk, Het muziekleven in Noord-Brabant 1770-1850 LI (1981) 380

n: vermelding in een voetnoot