afb.
Laurentius Metsius
Oost Vlaanderen ± 1502 - Namen 1580
Bisdom
Laurentius Metsius
Een bisschop vol tegenstrijdigheden (1570-1577)
Metsius was een oostvlaming, die kapitteldeken was van de St. Gudule in Brussel. Als wapenspreuk koos hij 'tempora nationum implentur' - de tijden van de volkeren worden vervuld. Hij werd benoemd op 13 maart 1570. Uit de overgebleven archiefstukken komt Metsius wat tegenstrijdig over. Enerzijds opende hij op 8 mei 1571 in de St. Jan de eerste diocesane synode om de Trentse hervormingen definitief door te voeren en ging hij aanstonds op visitatie in de door de reformatie meest bedreigde gedeelten van zijn bisdom, nl. het land van Heusden en Altena en de Bommelerwaard. Anderzijds arriveerde er bij de bisschop die in de Moriaan woonde, een schrijven van Pius V, die de bisschop op 2 juli 1571 aanspoorde om wat harder te werken. Einde 1577 verliet Metsius Den Bosch. Ook ten aanzien van dit vertrek zijn vraagtekens blijven bestaan. Weliswaar waren de omstandigheden moeilijk, maar rechtvaardigden deze het vertrek van de bisschop? Tijdens een verblijf in Namen werd Metsius met het bestuur van dit vacante bisdom belast. Hij overleed daar op 18 september 1580.
bisdomdenbosch.nl
Encyclopedie van Noord-Brabant
Laurentius Metsius
|
Tweede bisschop van 's-Hertogenbosch, als opvolger van Sonnius, toen deze bisschop van Antwerpen was geworden. Mesius was kapitteldeken van de St. Gudele te Brussel; koos als wapenspreuk: Tempora Nationum Implentur (de tijden van de volken worden vervuld). Hij werd bisschop benoemd in 1570, opende reeds het jaar daarop de eerste diocesane synode in de St. Jan om de Trentse hervormingen definitief door te voeren. Hij ging meteen op visitatie in de door de reformatie meest bedreigde gebieden van zijn bisdom, met name het Land van Heusden en Altena en de Bommelerwaard. Eind 1577 verliet Metsius Den Bosch. Tijdens zijn verblijf in Namen werd hij met het bestuur van dit bisdom, dat vacant was, belast. Hij overleed er in 1580. | 72 |
Encyclopedie van Noord-Brabant 3 (1986) 72
Zegel
Zegel Laurentius Metsius
 datering: 7 september 1574 opmerking: zegel papier op was zegelaar: Laurentius Metsius functie: bisschop plaats instelling: Bisdom 's-Hertogenbosch |
Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) 
Artikelen
| 1734 |
N.N.Laurent Metsius, II. Evêque.Le Grand Théâtre Sacre' de Brabant, Tom. II. Part. II. (1734) 15-16 |
|
| 1861 |
M. GachardCorrespondance de Philippe II sur les affaires des Pays-Bas;Publ. d'après les originaux conservés dans les archives royales de Simancas; Préc. d'une notice historique et descriptive de ce célèbre dépot et d'un rapport A.M. le ministre de l'intérieur;
C. Muquardt, Bruxelles - Gand - Leipzig 1861
|
|
| 1872 |
L.H.C. SchutjesLaurentius MetsiusBisschop van 's Bosch 1570-1580 Geschiedenis van het bisdom 's Hertogenbosch II (1872) 105-111 |
|
| 1911 |
P.J. Blok en P.C. MolhuysenNieuw Nederlandsch biografisch woordenboek I (1911) 1329
Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL)
|
|
| 1990 |
A.C.M. KoolenDe Bossche bisschoppen 1559-1649In Buscoducis Bijdragen. SDU ('s-Gravenhage 1990) 533-539 |
|
| 1993 |
C.J.H.M. Tax, A.C.M. Tax-KoolenZeven Bossche bisschoppen : Portretten in de Historisch-Topografische Atlas van het Stadsarchief 's-Hertogenbosch
's-Hertogenbosch 4 (1993) 109-117
|
|
| 1995 |
A.H. van DrunenEen gesneden console uit het paleis van bisschop Metsius's-Hertogenbosch 3 (1995) 66-68 |
Boeken
| 1749 |
Joannes Franciscus FoppensOudheden en gestichten van de bisschoppelyke stadt en meyerye van 's HertogenboschGepubliceerd door Willem Boot | Leiden 1749 lees verder ... |
|
| 1928 |
A.F.O. van Sasse van YsseltHet gebouw der R.K. Lycea in de Hinthamerstraat te 's-HertogenboschTeulings | 's-Hertogenbosch 1928 |
Stadsrekeningen
| 1569 |
Kapittel 6. Het pardon door den Hertog van Alva gezonden aan den Ew. Bisschop Laurentius Metsius, om te worden gepubliceerd, op den naastkomenden Zondag.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad |
|
| 1569 |
Kapittel 7. Laurentius Metsius door den Hertog van Alva als Bischop van 's Hertogenbosch benoemd, wordt van eene Commissie in de abdij van Tongerlo statelijk begroet en van daar naar deze Stad begeleid.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad |
|
| 1569 |
Kapittel 8. De 2de Bisschop van 's Hertogenbosch, Laurentius Metsius plegtig en in processie, vanuit het convent der Kruisbroederen naar St. Janskerk geleid, alwaar hij van het Bisdom en van die kerk possessie nam. De Regering vereerde hem tot zijn welkom, met wijn.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad |
|
| 1570 |
Kapittel 7. Afvaardigden van Stads wege gezonden naar de abdij van Tongerlo, om aldaar den nieuwe Bisschop van 's Hertogenbosch, Laurens Metsius, Deken van St. Gudule kerk te Brussel, te gaan begroeten.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad |
|
| 1572 |
Kapittel 6. De Bisschop van 's Hertogenbosch Heer Laurens Metsius, aan het hoofd van kapittels-geestelijken naar Brussel vertrokken, om den Hertog van Alva te verzoeken, dat de Stad van de zware last van het Spaansche garnizoen zoude bevrijd worden.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad |
|
| 1577 |
Kapittel 5 en 6. Brieven aan Z.H.E. Laurens Metsius, Bisschop van 's Hertogenbosch te Calker verblijvende.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad |
|
| 1582 |
Kapittel 5. De Commissie neemt op last der Regering van 's Hertogenbosch, te Namen, afschrift van het grafschrift van de Bisschop van 's Hertogenbosch, Laurens Metsius, aldaar begraven.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad |
Literatuur en bronnenpublicaties
G.C.M. van Dijck, De Bossche Optimaten (1973) 231, 287, 291, 291n
Lucas G.C.M. van Dijck, Van vroomheid naar vriendschap (2012) 532
A.M. Frenken, 'Bij de herlezing van Rogiers „Geschiedenis van het Katholicisme in Noord-Nederland in de 16e en de 17e eeuw”' in: Bossche Bijdragen XXII (1955) 276-300
M. de Haas, Bossche scholen van 1629 tot 1795 (1926) 9, 12, 13, 14
Henk Henkes, Van den Raethuys tot Stadhuis (2016) 271
J.H. van Heurn, Beschrijving der Stad 's-Hertogenbosch (2022) 281, 285-286
J.A.M. Hoekx e.a., Vruchten van de goede en de slechte boom : Heyman Voicht van Oudheusden over de godsdiensttwisten in zijn stad 's-Hertogenbosch en in Breda (1577-1581) (2008) 17, 18, 30, 32, 159
A.M. Koldeweij, In Buscoducis (1990) 269, 270, 273, 274; Bijdragen: 532, 534, 536, 537, 538, 563
L. van de Meerendonk, Het klooster op de Eikendonk te Den Dungen II (1964) 30, 35, 37, 62, 77, 78, 79, 80, 84, 85, 86, 92, 95, 99, 104
L. van de Meerendonk, Tussen reformatie en contra-reformatie IX (1967) 19, 24, 25, 60, 72, 77, 80, 81, 90, 137, 181, 182, 183, 191, 209, 210, 211, 231, 232, 234, 236, 237, 240, 243, 248, 250, 251, 252, 253, 261, 263
Charles de Mooij en Aart Vos, 's-Hertogenbosch binnenskamers (1999) 19, 21
M.A. Nauwelaerts, Latijnse school en onderwijs te 's-Hertogenbosch tot 1629 XXX (1974) 50n, 90, 91n, 116, 167n, 171n, 258, 279, 280n, 283, 285
C.J.A. van den Oord, Twee eeuwen Bosch' Boekbedrijf 1450-1650 LXII (1984) 140, 206, 208
Jan van Oudheusden, Geschiedenis van Brabant van het hertogdom tot heden (2004) 342
C. Peeters, De Sint Janskathedraal te 's-Hertogenbosch (1985) 172
J.W.M. Peijnenburg, Van Roomsche Zegeningen en Paapsche Stoutigheden (2009) 46, 47-53, 55, 58, 59, 60, 61, 113, 115, 343
L.P.L. Pirenne, 's-Hertogenbosch tussen Atrecht en Utrecht (1959) 9, 14, 23, 38, 46, 61, 62, 91, 92, 93, 117, 117n, 138, 150, 157, 175n, 210, 211, 246, 278
L.H.C. Schutjes, Geschiedenis van het bisdom 's-Hertogenbosch (1876) II. 105
-
Tentoonstelling Bossche bischoppen 1559-1975 (1975) 5, 12
n: vermelding in een voetnoot
Bossche Encyclopedie |